Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie niezupełne

Hasło w cytatach: niezupełne, zdania niezupełne
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Mniéjsze tedy zdania, będąc częściami tylko złożonego, są niezupełne.

Zdania nieskończone czyli niezupełne.

Urywek ... Zdanie niezupełne.

Zdania niezupełne, to są dwa takie zdania, które nawzajem potrzebują siebie i tylko razem z sobą, myśl zupełną wypowiedzieć mogą; najczęściej są nimi wtedy, gdy się rozpoczynają od spójników lub przysłówków odpowiadających sobie, jak np. jak, tak; im-tém.

Zdanie podrzędne i nadrzędne. Zdanie główne i zdanie poboczne. Zdanie podrzędne podmiotowe, orzecznikowe i określeniowe. Zdania określeniowe: przydawkowe, przedmiotowe i okolicznikowe. Zdania okolicznikowe: miejsca, czasu, sposobu, stopnia, celu, przyczyny, skutku, warunku i przyzwolenia. Zdania podrzędne: niepołączone, spójnikowe i względne. Równoważnik zdania. Zdanie niezupełne.

Zdanie niezupełne: pozbawione podmiotu lub orzeczenia, albo nawet i podmiotu i orzeczenia. Czem był Skarga? Kaznodzieją (był Skarga). Wszyscy na północ! (spieszą).

Zdaniem niezupełnem nazywa się zdanie, w którem myśl nie znajduje wszystkich potrzebnych do jej wyrażenia odpowiedników językowych; są to więc zdania z opuszczonem orzeczeniem lub podmiotem albo z wyraźnie brakującemi drugorzędnemi częściami zdania. Naprz. Skąd mi ten żal niewczesny? = Skąd mi przychodzi ten żal niewczesny?.

Niezupełne, p. zdanie III.

III. Zdania ze względu na budowę: A. ★pojedyncze (proste): a) zupełne: 1) ★nierozwinięte, np. rzemieślnik pracuje. 2) ★rozwinięte, np. pilny rzemieślnik pracuje ciężko. b)niezupełne wskutek elipsy (= wyrzutni) członu. 1) ★bezpodmiotowe, np. grzmi. 2) ★równoważniki zdań, np. Pożar! Tak!.

Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].

Składnia: [...], spójnikowe, względne, niepołączone, bezspójnikowe, równoważnik, zdanie niezupełne.