Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie zupełne

Hasło w cytatach: zdania zupełne, zdanie pojedyncze zupełne, zdanie zupełné, zupełne, zupełné zdanié
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Zdanie jescze jest albo cząstkowé, np. gdyby słońcé nie oświé­cało ziémi; albo zupełné, np. słońcé oświe­ca ziémię.

Zupełné zdanié 99.

Do zupełności zdań niekoniecznie potrzeba żeby były złożone; równie mogą być i proste czyli niezłożone zupełnémi, byleby nie były częściami złożonych.

Zdanie zupełne albo skończone może być równie proste, jak złożone, rozwinięte jak nierozwinięte.

Zdania są albo pojedyńcze [...] albo cząstkowe, np. gdyby słońce nie oświécało ziemi; albo zupełne, np. słońce oświéca ziemię.

Zdanie zupełne, umieszczone pomiędzy wyrazami zdania głównego, lecz niespojone z niém za pośrednictwem jakiegokolwiek łączącego wyrazu, zowie się nawiasowém. Np. Co tobie nie miło, naucza rozum, nie czyń drugiemu.

Zdania zupełne być mogą albo odosobnione, albo tak powiązane, że przyczyniając się do wzajemnego wyjaśnienia, tworzą całość zwaną okresem [...]. Tak np. zdania „Dziś piękna pogoda. Pójdę na przechadzkę" mogą się połączyć następnym sposobem: „Gdy dziś tak piękna pogoda, przeto pójdę na przechadzkę" albo téż „pójdę na przechadzkę, bo piękna pogoda" i t. p.

§ 135. Myśl, wypowiedziana słowami, zowie się zdaniem. Nauka o zdaniach nazywa się składnią. W każdem zdaniu zupełnem znajduje się podmiot i orzeczenie.

Zdania zupełne [...] zdania pojedyńcze nierozwinięte [...] zdania pojedyńcze rozwinięte [...] zdania złożone dwuczłonowe [...] zdania złożone wieloczłonowe.

III. Zdania ze względu na budowę: A. ★pojedyncze (proste): a) zupełne: 1) ★nierozwinięte, np. rzemieślnik pracuje. 2) ★rozwinięte, np. pilny rzemieślnik pracuje ciężko. b)niezupełne wskutek elipsy (= wyrzutni) członu. 1) ★bezpodmiotowe, np. grzmi. 2) ★równoważniki zdań, np. Pożar! Tak!.

Zupełne, p. zdanie III.