Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

nomen patronimicum

Hasło w cytatach: nomina patronymica, patronimica, patronymica, patronymicum, patronўmĭcum nomen
Język: łaciński
Geneza: łac. śred. (nomen) patronymicum '(imię) odojcowskie' < gr. patrōnymikós 'biorący imię od ojca'
Dział: Morfologia (współcześnie)
EJO 1999, 427 Definicja współczesna

Patronimikon. Imię (nazwa) własne utworzone od imienia ojca lub przodka.

Cytaty

PATRONYMICA. Alia gentem seu familiam significant. In hac autem lingua ut plurimum in ski desinunt, feminina in ska, quae terminationes latissime patent. Quod si genus nomen in ski non desinat, patronymicum masculinum a primitivo non differt, femininum autem exit in ówná vel in anká.

Quae Nomina appellantur Patronymica? Quae gentem et originem significant, et plerumque a nominibus parentum deducuntur, notantque sui primitivi filium vel nepotem, filiam vel neptem: Ut, Priamides, [id est, Hector, Priami Troianorum Regis filius.] Sic Priamis, [Filia vel neptis, Wnuczká Pryámowá.]

[Które imiona nazywane są patronimicznymi? Te, które oznaczają ród i pochodzenie, i zazwyczaj są wyprowadzane od imion rodziców, i oznaczają utworzoną od tej nazwy pierwotnej nazwę syna lub wnuka, córki lub wnuczki, np. Priamides (to jest Hektor, syn Priama, króla Trojan), Priamis (córka lub wnuczka Priama).]

De speciebus nominum. Nominum, quae aliunde derivantur quinque sunt ordines seu classes: patronymica seu gentilia, possessiva, denominativa, diminutiva et verbalia.

Praenomen, Nomen, Cognomen, & Agnomen [...] Nomen, familiae originem declarat, & perpetuum in aliqua gente à locis, ab animantibus, ab eventu Lips. & auctore gentis ductum, ut Cornelius: Tullius. respondetque Patronymico Graecorum ait Lips. & ferè apud Romanos in ius desinebat, ut Ouilius, Caninius, etc. Lips. Sigon. | Graeci hoc etiam articulo & nomine patris vel avi circumloquebantur. ut μάρκος, [μάρκ]ου [márkos, márkou], παύλου [paúlou]. Sic Russi & Lituani Páwłowicz, etc. dicunt.

Patronўmĭcum Nomen. πατρωνυμικὸν [patrōnymikòn]. quod ab aliqua persona ob cognationem generis formatur, & filium vel nepotem significat. Priscian.

Derivatorum nominum quinque sunt classes. Patronimica seu gentilia: ut Gdańʃʒcʒánin á Gdańsk [...], possessiva [...], denominativa [...], verbalia [...], diminutiva.

Ex derivativis praecipua sunt haec septem: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia, Adverbialia.

Rozdział, V. o Pochodzeniu (de derivatione) Dzierżących (possesivorum), Ojczystych (patriorum) i Ojcowskich (et Patronimicum) Imion, i Białogłowskich od Męskich.

Imiona, zwane Ojcozowkami (Patronymica) nie mogą się tak szczęśliwie wielokrocić w żadnym innym żywym Języku, jak u nas. [...] my zaś z chlubą tę samę Osobę aż na pięć zakończek ojcozowić możemy. Czy ja Achila nazwę Pelejowiczem, czy Peleiczem, czy Pelejczycem, czy Pelejcem, czy Pelejczykiem, bez wątpienia w całyj Koronie i Litwie i w całyj Słowiańszczyznie zrozumianym będę, że mowię o Synie Peleja