Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

articulus
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: articuli, articulus grammaticorum
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)
Definicja współczesna

rodzajnik

Cytaty

Bart/1544 , t. I, s. 124

CZŁONEK [...]- 2) gram. 'rodzajnik' członkow przełożenie vel co przyłożony jest do imion articulare prepositivum R c8v (mg; av. articulus); członkow przełożenie, Co przyłożony jest do imion articulare prepositivum RN (k. tyt.). Zob. CZŁONYSZEK.

Bart/1544 , t. I, s. 124

CZŁONYSZEK członyszek articulus, parvus artus vel digitus.

DonCul/1560, s. [22] Definicja

Quid est articulus? Est uox sequentem casum et numerum indicans. Quid interest inter articulos et pronomina? Pronomina ea putantur, quae cum sola sunt, uicem nominis complent. Articuli uerò, qui in declinationibus aut nominibus, aut participiis adiunguntur.

[Co to jest rodzajnik? Jest to słowo wskazujące na następujący [po nim] przypadek i liczbę. Jaka jest różnica między rodzajnikami a zaimkami? Za zaimki uważa się te, które - gdy są same - wypełniają funkcję rzeczownika. Natomiast za rodzajniki - te, które w deklinacjach przydaje się albo rzeczownikom, albo imiesłowom.]
Stat/1568, s. [22]

In tradenda prima parte orationis nos a genere incipiemus, in cuius cognitione peregrini fere omnes ideo vehementer hallucinantur, quod haec lingua suis careat articulis.

Mora/1592, s. 30 B7v [34]

Quis articulus Epicoenis est praeponendus? Quem terminatio exigit, Nam in A, IS, et IX plerumque sunt foeminina: in ER, US, et O Masculina.

[Jaki przedrostek jest kładziony przed imionami rodzaju zmieszanego? Taki, którego wymaga zakończenie, ponieważ wszystkie zakończone na "-a", "-is" i "-ix" są żeńskie, a zakończone na "-er", "-us" i "-o" są męskie.]
Vol/1612, s. [13]

Articulos Poloni non habent, utuntur autem in discernendis generibus pronomine demonstrativo ten/ta/to.

Kn/1644 (I wyd. 1626), s. 71 Definicja

Articulus Grammaticorum, τὸ ἄρθρον [tò árthron] Pronomen Hic, haec, hoc. Generis in Nominibus & Participijs index: Graeci separatam orationis partem faciunt.

Men/1649, s. 8

Nam articulo carent Poloni, sed tantum ut Latini in discernendis generibus utuntur pronomine demonstrativo ten/tá/to/ hic, haec, hoc.

Don/1649, s. [119]

Quot sunt articuli quibus indicatur genus virile, muliebre, et neutrum? Tres. Qui? Hic, haec, hoc.

Sty/1675, s. 26

DE ARTICULIS O Artykułach. I.

Artykuł jest pewna cząstká, ktora się przekłáda każdej mowie, bez ktorej nie mogłyby być, áni Imioná, áni Rodzaje, áni spadki rozeznane.

Znájduje się w języku Włoskim trojáki Artykuł. Pierwszy [...] ktory się w języku łácińskim Finitus, to jest (skończony) názywa [...] Wtory náżywa się Infinitus [ Trzeci Artykuł záś názywa się (Indefinitus) nieokreślony, á jest Uno Jeden, Una Jedná.

Duch/1699, s. 31 (31-32)

O Częściách Dyszkursu. [...]

Wszystek dyszkurs jest komponowány z dziewiąci części, ktore są.

Articulus, Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium, Praepositio, Conjunctio, Interjectio.

Artykuł, Imię, Namięstnistwo, Słowo, Uczestnictwo, Przysłowie, Prepozycya, lub Przekładánie, Konjunkcya, lub Złączánie, Interjekcya, lub Wtrącenie.

[l'Article], Le Nom, le Pronom, le Verbe, le Participe, l'Adverbe, la Préposition, la Conjonction, l'Interjection.

Dąb/1759, s. 37 (37-38)

Wszystek dyskurs jest komponowany z dziewiąciu części, ktore są.

Articulus, Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium, Praepositio, Conjunctio, Interjectio.

Artykuł, Imie, Namiestnictwo, Słowo, Uczestnictwo, Przysłowie, Prepozycya lub Przekładanie, Konjunkcya lub złączenie, Interjekcya lub Wtrącenie.

Le Nom, le Pronom, le Verbe, le Participe, l' Adverbe, le Preposition, la Conjonction, l'Interjection.

Prz/1816, s. 100

Articulus (Geschlechtswort) część mowy rożniąca rodzaje Imion, znana Grekom (ho, he, to), Francuzom (le, la), Włochom (il, la, lo), Hiszpanom (el, la), Anglikom (the), Nemcom (der, die, das) lecz nieznana Łacinnikom i w Słowiańszczyznie niepotrzebna, którą my tylko historycznie nazywamy Rodzajakiem.

Gddk/1816, s. [217]

Articulus. Przedimek.

Powiązane terminy