terminów gramatycznych online
imperatyw
Język: polski
Cytaty
Jeżeli jednák więcéj słów jest w Imperátiwie, to okrom piérwszégo, przed drugimi kłádą sie me te. náp. powiédzcie mi i pokażcie mi. dites moi et me montrez.
Akuzátiwy me nous, te vous, se le la les kłádą sie przed słowámi [...]. Ale przy Imperátywie w piérwszych dwu osobách kłádą sie zá słowęm.
Jeżeli jednak więcéj słow jest w Imperátywie, to okrom piérwszégo, przed drugiemi kładą się me, te, nap: powiédzcie mi i pokażcie mi, dites moi & me montrez.
Oto wedle powszechnego zapatrywania oboczność form imperatywu na -i (y) lub bez końcówki [...] objaśnia się znikaniem wygłosowej samogłoski, nie mającej szczególnego morfologicznego znaczenia, przyczem w st. języku była epoka wahania.
Rozpatrzenie tych postaci w st. języku wykazuje jednak jeden ważny moment. A mianowicie nie ulega wątpliwości, że w stp. języku imperatywy czasowników, mających pierwotnie przycisk na zgłosce rdzennej (stary acutus), wykazują brak czyli zniknięcie końcówki, zaś imperatywy czasowników, akcentowanych na sufiksie, mają końcówkę. Weźmy czasowniki IV klasy.
Jak wynika ze zgody st. polszczyzny z k.-sł. co do imperatywu.
Stosunek był pierwotnie przy tych kilku czasownikach taki sam: w inf. oraz imperat. krótka, w praes. przeciągła. A ta intonacja w praesens rozwinęła się podobnie jak w typach poprzednich; długość polega może zresztą w niektórych czasownikach na starej oksytonezie.
Przeprowadzona jej krytyka w stosunku do Duchênebillota budzi ciekawość, jak wyglądała ona u samego Malickiego, bo każe się spodziewać u niego i pod tym względem szeregu zmian.
Terminologia. Litera vocalis — wokala [...].
Coniugatio — koniugacyja [...], modus indicativus — sposób skazujący, indykatyw (s. 118), coniunctivus — przyłączający, konionktyw (s. 118), imperativus — rozkazujący, imperatyw (s. 47), infinitivus — nieskończony, nieograniczony, infinityw (s. 161).