Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

casus accusativus
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: A., Ac., acc., accusativus
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Część druga. O częściach dyskursu: Duch/1699
  • Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
  • Etymologia: Rot/1616
EJO 1999,15 Definicja współczesna

Przypadek syntetyczny o prymarnej funkcji syntaktycznej (gramatycznej). Rzeczownik w a. występuje w związku syntaktycznym z czasownikami przechodnimi, zajmując przy nich pozycję drugiego argumentu, w terminach tradycyjnych: pełniąc funkcję dopełnienia bliższego.

Cytaty

Rot/1616, s. [53]

Declinantur autem sic per omnia genera. [...] Ac[cusativus] Einen Mann człowieká [...].

Rot/1616, s. [57]

Potym Foemina Adjectiva Niemieckie iednostáyne máią casus singulares te: Nominativum, Accusativum et Vocativum ná e: I tesz Genitivum, Dativum et Ablativum ná en, ták: Foeminum Singulare. N. Die Starcke mocna. G. [...] D. [...] Ac. [...], V. [...] Abl. von der Starcken od mocney.

Gut/1669, s. 76-77

Wie viel sind die Zahlendungen bey den Pohlen? Acht / als: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].

[Ile jest w polszczyźnie przypadków? Osiem, mianowicie: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].]
Duch/1699, s. 35

Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.

Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Duch/1699, s. 36

Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.

Powiązane terminy