casus vocativus

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Bart/1544
• DonCul/1560
• Mącz/1564 (war. B)
• Stat/1568
• Mora/1592
• Jan/1594
• Don/1595
• Vol/1612
• Rot/1616
• Kn/1643 (I wyd. 1621)
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Kus/1646
• Don/1649
• Men/1649
• Gut/1668
• Gut/1669
• Sty/1675
• Malcz/1687
• Woy/1690
• Mich/1696–1700 ok.
• Raph/1698
• Duch/1699
• Mon/1722
• Cell/1725
• Dąb/1759
• Kon/1759
• Gott/1762
• Tr/1764
• Gott/1766
• Fook/1768
• Gott/1771
• Gott/1774
• Kop/1778
• Lub/1778
• Mon/1780
• Gott/1787
• Gott/1794
• Don/1795
• Cas/1797
• L/1807–1814
• Szum/1809
• Gddk/1816
• Prz/1816
• SkorM/1816
• Kop/1817
• Desz/1846
• Morz/1857
• Trz/1865
• KarłT/1885
• Kras/1897
• PolTerm/1921
• Gaert/1927
• Łoś III/1927

WZYWAJĄCY gram. wzywający, wołanek, zowanek vocativus RN (wykl. przednia); wzywający vocativus casus R X1v (md; av. voco,-are). Zob. BIERZĄCY, DAJĄCY, DAWAJĄCY, DAWANEK, IMIENIAK, MIANUJĄCY, ODBIERAJĄCY, ODDALONEK, OSKARŻAJĄCY, RODZĄCY, SKARŻANEK, SPADEK, WEZWAĆ, WOŁANEK, ZOWANEK.

Casus nominum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus, et ablativus. Per hos enim casus, omnium generum nomina, pronomina, participia declinantur.

Casus participiorum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus ut hic et haec et hoc legens. Genitivus ut huius legentis. Dativus ut huic legenti. Accusativus ut hunc et hanc legentem et hoc legens. Vocativus ut o legens. Ablativus ut ab hoc et ab hac et ab hoc legente vel legenti.

Vocativus,a, um, adiectivum a Grammaticis fictum, Wołájący. Vocative adverbium id est, per vocativum casus, Gel. lib. cap.21.

Quae in áb/ab/ob/ub desinunt, formant vocativum in ie.

Ale rychléjbym rzékł: ten vocativus, Pánie, domine, niech idźie prostym, e, bez krèski.

Spadkow Imion wiele są? Sześć. Ktore? Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Odbierájący.

Casus Nominum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Quot casus habent? Sex, ut et aliae linguae, verum quia ablativus triplex est, propter diversas terminationes in alia atque alia significatione et usu, ideo octo in universum constitui possunt, ut sint: nominativus, genetivus, dativus, accussativus, vocativus et ablativus proprie sic dictus.

Declinantur autem sic per omnia genera. [...] G. Eines Mannes człowieká [...]. V. caret.

Potym Foemina Adjectiva Niemieckie iednostáyne máią casus singulares te: Nominativum, Accusativum et Vocativum ná e: I tesz Genitivum, Dativum et Ablativum ná en, ták: Foeminum Singulare. N. Die Starcke mocna. G. [...] D. [...] Ac. [...], V. [...] Abl. von der Starcken od mocney.

Welche Nomina Substantiva Masculina formiren den Vocativum Singularem auf ein e, vnd welche auff ein u?

Vōcātīvus casus Przyzywániu służący & sub Słów odmiány.

Declinationes Nominum Masculini Generis: [...]

Vocat: o Pánie o du Herr.

Prima declinatio nominum [...]. Genitivus in hac declinatione exit in a vel u. Dativus in owi vel u. Accusativus vel similis est Genitivo vel Nominativo. Vocativus exit in u vel e [...]. Ablativus in em desinit. Ultimus casus ut plurimum similis est Vocativo.

Casus nominum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Spadkow imion wiele są? Sześć. Ktore? Miánujący/ Rodzący/ Dawájący/ Oskarżájący/ Wzywájący/ Odbierájący.

Die Zahlendung Spadek (CASUS.) Wie viel sind der ZahlEndungen bey den Pohlen? Acht als: 1. Die Nennendung (Nominantivus) Miánujący [...]. 2. Die Geschlechtendung (Genitivus) Rodzący [...]. 3. Die Gebendung (Dativus) Dáwający [...]. 4. Die Klagendung (Accusativus) Oskarżájący [...]. 5. Die Rufendung (Vocativus) Wzywájący [...]. 6. Die Nehmendung (Ablativus) Odbierájący [...]. 7. Die WerckzeugsEndung (Instrumentalis) Státkowy [...]. 8. Die OrtEndung (Localis) Mieyscowy [...].

Wie viel sind die Zahlendungen bey den Pohlen? Acht / als: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].

(Vocativum, to jest spadku wołájącego) lub wzywájącego nie mász w języku Włoskim, miásto ktorego uzywáją spadku miánującego.

Wie viel sind Casus? Sechs. Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, und Ablativus.

Casus septem: Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus, Ultimus.

Der Vocativus endiget sich theils auff ein e / theils auff ein u / Zum Exemp. Pan / o Panie / dług / o długu.

Sieben Casus: Nominativum, Genitivum, Dativum, Accusativum, Vocativum und Ablativum.

Das die Neutra in beyden Numeris drey gleiche Casus haben, Nom. Acc. und Vocat.

Nom. Acc. und Voc.

Sześć są kazusy álbo spadki, ktore są, Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Miánujący, Rodzący, Dawájący, Oskarżájący, Wzywájący, Oddalájący.

Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Máłą liczbę, i wielką, będę często znáczył [...] przez ábrewiacye sing. plur. [...]. Tákże spadkow tákowemi partikułámi, nom. miánujący; gen. rodzący; dat. dawájący; acc. oskarżájący; voc. wzywájący; abl. oddalájący. álbo też jedną tylko literą N. G. D. A. V. A.

Wie viel sind Casus? Sieben/ Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Instrumentalis, und Localis.

Sędzia der Richter hat folgende Art in der Declination: Sing. N. Sędzia, G. Sędziego, D. Sędziemu, Acc. Sędziego. V. o Sędzio. Inst. Sędzią. Loc. w Sędziu.

Der Vocativus in Singulari und Plurali Numero stehet entweder bloß und allein/als Chłopcze, kędy są moje noże? Junge/wo sind meine Messer? Chłopcy co tam robicie? Jungens/was machet ihr da? oder sie werden mit dem Imperativo Modo zusammen gesezet: als/Chłopcze idź do Kośćioła a modl śię Junge gehe in die Kirche und bete.

Sześć są kazusy albo spadki, ktore są: Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Mianujący, Rodzący, Dawający, Oskarżający, Wzywający, Oddalający.

Nominatif, Genitif, Datif, Accusatif, Vocatif, Ablatif.

Także spadkow takowemi partykułami [będę znaczył], nom. mianujący; gen. rodzący; dat. dawający; ac. oskarżający; voc. wzywający; abl. oddawający; albo też jedną literą N. G. D. A. V. A.

Wiele iest Kazufow? Sześć: Nominativus, Genitivus. Dativus, Accusativus, Vocativus, Ablativus.

Mascul: Singul: Nominativo Der Ten. Genitivo Deß Tego. Dativo Dem Temu. Acusativo Den Tego. Vocativo Du o Ty. Ablativo Von dem od tego.

N. g. D. A. V. I. L. Spadki Polskie. Nominativus, genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Instrumentalis, Localis.

Vocativus, Wzywaiący.

Les Cas sont les changements de la terminaison des Noms. On veut que les Cas soient au nombre de six; Nominatif, Génitif, Datif, Accusatif, Vocatif, et Ablatif.

[...]

Casus czyli spadki Imion, są odmiany końca słow. Liczy się ich sześć: Nominativus, mianujący, Genitivus, rodzący, Dativus, dający, Accusativus, oskarżający, Vocativus, wzywający, Ablativus, odbierający.

Vocativus, Wzywaiący.

Vocativus, Wzywaiący.

Wzywające (Vocativi) spadki w obudwu liczbach podobne Mianującym; co wszystko jáśniej i dokładniej pokazuje następująca Tablica i przykłady.

Casus. Spadki, à tych sześć: Casus nominativus, spadek mianujący. Genitivus, Rodzący. Dativus, Dający. Accusativus, oskarżający. Vocativus, wzywający. Ablativus, odbierający, albo odejmujący.

Vocativus przypadek piąty

Vocativus, przypadek piąty.

Casus in nomine sunt sex, spadkow w imieniu jest sześć nominativus, mianujący, genitivus, rodzący, dativus, dawający, accusativus, oskarżający, vocativus, wzywający, ablativus, odbierający, abo oddalający.

Der Deutsche hat, nach Adelung, nur vier dergleichen Fälle; der Lateiner sechs, der Pole aber gar sieben Casus oder Fälle gedacht, nämlich: .1. den Nominativus, 2. den Genitivus, 3. den Dativus, 4. den Accusativus, 5. den Vocativus, 6. den Instrumentalis, 7. den Localis.

PRZYPADEK, -dku, m., [...]. – c) Gramm. Przypadek, przypadkowna odmiana zakończenia imion, casus, spadek [...]. Piąty przypadek [...] Vocativus [...].

Liczba pojedyncza.

Nom. ja,

Gen. mnie, [...]

Voc. o my!

Liczba pojedyncza.

N. On,

G. onego, niego, jego, go, [...]

V. o on!

Chciałbym mieć Przypadki Imion [...] wyraźnie a stosownie mianowanemi zwyczajem naszych dawnych Nauczycielow Gramatyki Łacińskiej. Oto są moje mianowki, które tu przyłączam dlatego, iż się już w tym Artykule po części do nich stosowałem i w reszcie stosować będę; a te są: Mianowalny (Nominativus), Zaczyjalny (Genitivus), Oddawalny (Dativus), Przedstawialny (Accusativus), Wzywalny (Vocativus), Pomagalny (Instrumentalis) i Przymieszczalny (Localis).

1. Przypadek na pytanie kto, co, tudzież wołając o! czyli Nominativus i Vocativus łacińskie.

Vocativus terminatione non differtur a Nominativo. [Przypadek] Wzywania nie różni się zakończeniem od pierwszego.

Nie nazywámy tych przypadków po łacinie nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus, ablativus, ani przełożenemi po polsku słownie: mianujący, rodzący, dáwający, oskárżający, wzywający, odbiérający: bo té nazwiska nie znaczą, co znaczyć powinny: ale nazwiémy jé: 1. mianownik, 2. dopełniacz. 3. célownik. 4. biérnik. 5. wołacz. 6: narzędnik. 7. miescownik: albo nazwiémy jé po imionach porządkowych, piérwszy, drugi, trzeci, czwárty, piąty, szósty, siódmy.

Przypadek siódmy wołający .... Przypadek piąty, (vocativus).

Przypadki Casus [...] [Przypis pod tekstem A. A. Kryńskiego] [...] Dosyć tu przypomniéć porządek przypadków np. u Miklosicha, gdzie przyp. 1 = nom., 2 = voc., 3 = acc., 4 = gen., 5. = dat., 6 = instr., 7 = loc.; widoczna więc niezgodność z systemem dawnym, od przyp. 2-go do 5 włącznie. Niesłusznie téż byłoby oznaczać liczbą 8 łaciński ablativus, skoro przypadek ten (w łacinie) miejsca 8-go z rzędu nie zajmuje.

[…] Język polski posiada 7 następujących przypadków: nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus, instrumentalis, localis […].

[…] Nominativus i vocativus mają tę wspólność, że nigdy nie mogą być rządzone […] vocativus zaś wcale nie łączy się z wyrazami zdania, nie wchodzi w bezpośredni związek z formą orzekającą czasownika i stanowi sam dla siebie zdanie zarodkowe [...].

Przypadek: mianownik (nominativus), dopełniacz (genetivus), celownik (dativus), biernik (accusativus), wołacz (vocativus), narzędnik (instrumentalis), miejscownik (locativus).

V. sg.

§ 2 3. Dwie końcówki wołacza: -e i -u w języku prasł. właściwe były dwu rodzajom dawnych tematów: pierwsza tematom na -o [...], druga tematom na -u [...] i tematom na -jo [...].

§ 26. Stojeński przytacza szereg przykładów na końcówki V. sg. -e i -u; według niego rzeczowniki na -ab, -áb, -ob, -ub mają końcówkę -e: drobię, jastrząbie, grabie, czubie, [...].

Vocativus singularis § 23—30.

★Przypadki - formy imion i zaimków, wskazujące na ich funkcję znaczeniową w stosunku do innych wyrazów w zdaniu: 1. ★mianownik (★nominativus) [...], 5. ★wołacz (★vocativus).

Vocativus, p. przypadki.