Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tempus praeteritum plusquamperfectum

Hasło w cytatach: praeteritum plusquam perfectum, praeteritum plusquamperfectum, preteritum plus quam perfectum, preteritum plusquam perfectum, tempus praeteritum plusquam perfectum
Język: łaciński
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

DAWNY [...] - 2 gram. barzo dawny czas preteritum, plus quam perfectum tempus R p4v (md; av. imperfectus).

PRZESZŁY – 2) gram. przeszły czas preteritum tempus R B3 (mp); przeszły dawny czas preteritum plus quam perfectum, ut amaveram, amaveras RN IIv; przeszły dawny czas preteritum plusquam perfectum, ut amaveram, amaveras R B3 (md);

[Tempus] praeteritum plusquamperfectum, Gdy rzecz od dawnà przeszłà àlbo stàłà sie jest.

Quid est [Tempus] Praeteritum plusquamperfectum? Quod actionem tempore iam olim praeterito, completam fuisse significat. [Co znáczy czás ktory już dáwno przedtym minął. Ut, Amaveram, [miłowáłem był,] Scripseram, [pisałem był,] Veneram, [przyszedłem był.]

[Co to jest [czas] zaprzeszły? To taki, który oznacza, że czynność została dokonana już w odległej przeszłości.]

Wiele są czásow w staczániu słow? Pięć. Ktore? Niniejszy jáko cztę. Przeszły niezupełny jáko czytałem. Przeszły doskonáły jáko czciłem. Przeszły więcej niż doskonáły jáko czedłem dawno. Przyszły jáko będę czedł.

Quot sunt temporam declinatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego. Praeteritum imperfectum ut legebam. Praeteritum perfectum ut legi. Praeteritum plusquam perfectum ut legeram. Futurum ut legam.

Praeteritum plusquam perfectum. Sing. Byłem był/ fueram ,byłeś był/ był był.

Quot sunt tempora in coniugatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego: Praeteritum imperfectum ut legebam: Praeteritum perfectum ut legi: Praeteritum plusquam perfectum ut legeram. Futurum ut legam.

Wiele są czásow w staczániu słow? Pięć. Które? Niniejszy jáko czytam: Przeszły niezupełny jáko czytałem: Przeszły doskonały jáko czytałem: Przeszły więcej niż doskonały jáko czytałem dawno. Przyszły jáko będę czytał.

[Tempore] praeterito plusquam perfecto amaueram amaueras amauerat.

Przeszłego dawno czásu/ umiłowałem był umiłowałeś był umiłował był.

Tempora verborum sunt quinque: Praesens, Praeteritum imperfectum, Praeteritum perfectum, Praeteritum plusquamperfectum, Futurum.

Praeteritum plusquam perfectum fit in omnibus verbis ab imperfecto vel perfecto, addita tertia persona praeteriti verbi iestem.

Cependant on divise le Prétérit en trois especes différentes. Car une chose peut être considerée comme absolument passée; et c'est proprement le Prétérit passe, amavi, j'amai: Ou comme présente eü égard à une chose passée, et c'est l'Imparfait, amabam, j'amois: Ou enfin comme passée eü égard à une chose deja passée, et c'est le plus que parfait, amaveram, j'avois aimé.

[...]

Jednakże Tempus praeteritum trojako dzielą: albowiem rzecz może być uważana, albo jako zupełnie przeszła, i w ten czas jest właściwie praeteritum v. g. amavi, ukochałem, albo jako przytomna mając wzgląd na przeszłą i w ten czas jest Praeteritum imperfectum, Amabam, kochałem. Albo na koniec jako przeszła, mając wzgląd na rzecz już przeszłą, i to jest, Praeteritum plusquam perfectum v. g. Amaveram, ukochałem był.

Tempora verborum. Czasy słow. Tempus praesens. Czas teraźniejszy. Tempus praeteritum imperfectum. Czas przeszły nie doskonały, czyli nie dokonany. T. praeteritum perfectum. Czas przeszły doskonały. T. [tempus] praeteritum plusquam perfectum. Czas przeszły więcej jak doskonały, albo krocej, Czas za-przeszły. Tempus futurum. Czas przyszły.