Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

deklinacja rzeczownikowa przymiotników

Język: polski

Cytaty

Niektórzy używają systemu mieszanego: jedne pojęcia nazywają terminami spolszczonymi, inne obcymi, używając ich in сrudo. Oto np. w ostatnich wydawnictwach krakowskich spotykamy się z taką nomenklaturą: „Niektóre masculina z nomin. na -a”. „W znaczeniu vocativu, accusativu”. [...] „Podług deklinacyi rzeczownikowej występuje ten imiesłów (= ten im. występuje) jak nominativus lub accusativus”. „Pl. accus. w znaczeniu nom. adj. podług deklinacyi rzeczownikowéj”.[...] Zapytać się chce, dlaczego osoby tak piszące czynią wyjątek dla pewnych terminów, a dla innych nie? Czemu nie piszą np. attributa, kiedy piszą masculina? Czemu nie piszą np. declinatii substantivialnej [...]?

Chwiejność między deklinacyą rzeczownikową a przymiotnikową w żeńskich nazwach miejscowości, tudzież żon, córek i w niektórych imionach przymiotnych.

Deklinacja przymiotników rzeczownikowa.

Mówimy więc: róże zwiędły (dekl. rzeczownikowa); lub siostry zziębły, i t.p .; lecz: róże zwiędłe opadają (dekl. zaimkowa), siostry zziębłe wróciły.

Ponieważ deklinacja ta powstała z dwu głównych części, to jest z dawnych form deklinacji rzeczownikowej i z form ji, ja, je, przeto otrzymała nazwę deklinacji złożonej albo ściągniętej; od drugiej zaś charakterystycznej części składowej, to jest od form zaimka ji, ja, je, nazywa się także deklinacją zaimkową (gdy pierwsza, dawniejsza - rzeczownikową).

Deklinacja, odmiana imion i zaimków przez przypadki: [...] 2. deklinacja przymiotników: a) zaimkowa, złożona, np. dobry, dobrego i t. d., b)rzeczownikowa, niezłożona, np. wesół, (Bogu)-miłowi i t. d.

Wszystkie przymiotniki i olbrzymia większość zaimków mają prawie taką samą odmianę, którą w odróżnieniu od rzeczownikowej można nazwać deklinacją przymiotnikowo-zaimkową.