terminów gramatycznych online
zdanie określające
Język: polski
Cytaty
Zdania przydane okréślające zastępują miejsce przymiotników albo przysłówków, i dla tego w pierwszym razie zowią się przymiotnemi (предложенiя придаточныя прилагательныя ), a w drugim przysłówkowemi (обостоятельственныя).
Główném zowie się zdanie, które od innego nie zależy, i samo przez się zrozumiałém być może. 5. Przy zdaniu główném, w miejscu pojedyńczych wyrazów okréślających lub dopełniających, mogą się znajdować całe zdania, które się zowią przydanemi (придаточныя) i dzielą się na okréślające (опредѣлительныя) i dopełniające (дополнительныя). Zdania przydane względem głównego są podrzędnemi (подчинительныя); a zaś główne zdania, połączone między sobą spójnikami, spółrzędnemi (сочинительныя). Spółrzędnemi mogą być także zdania przydane, uważane względem siebie samych, nie zaś w stosunku do głównego.
Również dopełniające może się znajdować przed główném, jeżeli przed niém nie ma zdania okréślającego. Np. Że zamknięty w skorupie niewygodnie siedział, Żałowała mysz żółwia. (Krasicki.)
Na koniec,zdania podrzędne dzielą się: na określające i dopełniające.
Zdaniami określającemi nazywamy ogólnie takie zdania podrzędne, które zastępują jakieś określenie, czyli drugorzędną część zdania nadrzędnego. Ponieważ określenia mogą występować pod postacią przedmiotów, przydawek i okoliczników, więc i wśród zdań określających rozróżniać należy trzy ich gatunki, - zdania przedmiotowe, przydawkowe i okolicznikowe.
Obfitą terminologię z zakresu składni zawiera jej właśnie poświęcona a wydana już po ukazaniu się rozprawy Riesa książka A. Krasnowolskiego.
Terminologia. Propositio indicativa — zdanie oznajmujące [...]; subordinata — podrzędne, poboczne, subiectiva — podmiotowe, praedicativa — orzecznikowe, obiectiva — dopełniające, obiectiva adverbiale — okolicznościowe, attributiva — określające, syndetica — spójnikowe, asyndetica — pytające, relativa — względne, sine subiecto — bezpodmiotowe.