terminów gramatycznych online
spółgłoska przydechowa
Język: polski
Cytaty
[...] od różnych zaś części narządu, które najbardziej na wybicie jakiej Spółgłoski wargowémi, zębowémi, językowémi, gardłowémi, przydechowémi (labiales, dentales, linguales, guturales, aspiratio) mianowanych [...]
PRZYDECHOWE spółgłoski, aspirantes. Kpcz. Ukł. 136, [...].
Głoski przydechowe ch i h, są podobnież, zawsze twardemi chociaż, w piśmie Polskiém stoją raz przed grubsza, drugi raz przed cieńszą [s]amogloską i chytry chimeryk Chiny – Hypokondryk Hypokryta Historya.
Głoski przydechowe ch, h, zmiękczone w 1m przypadku liczby mnogiej Rzeczowników męzkich , zamieniają się na syczące miękkie podniebienne ś, ź Włoch włosi, mnich mnisi.
Te dwie h i ch zwać będziemy przydechowymi.
Nadto głoski dzielą się na głosowe, tj. pewne brzmienie wydające, np. b, w, i na syczące, np. s, ż, cz, itd.; przydechowe ch, h.
Przydechowy, a, e, p. od przydechu. Znak przydechowy. Głoska przydechowa. Spółgłoska przydechowa.
Przydechowy, a, e, p. od przydechu. Znak przydechowy. Głoska przydechowa. Spółgłoska przydechowa.
[…] Kh jedyná przydechowá spółgłoska […].
[…] Przy brzmieniu spółgłosek chwilowych płynące s płuc powietrze z głosem następującéj po nich samogłoski, czyli tchnienie, towarzyszy jich brzmieniu. Jeżeli to tchnienie jest słyszalne, wtedy spółgłoska chwilowá przechodzi w przydechową; [...].
[...] Nadto zapobiegając wszelkim nieporozumieniom, zwrácámy jeszcze uwágę naszego czytelnika na tę okoliczność, że Rzymianie nie przyjęli do swego alfabetu ϕ, θ, χ, lecz oznaczali jich brzmieniá dwójkami ph, th, ch [...], gdyż te głoski za jich czasów były w greczyznie w saméj rzeczy przydechowemi, t. j. były w wymáwianiu dwójkami, nim w nástępstwie wieków przeszły tak u Greków, jak u jinnych národów w pojedyńcze mocne powiewne f, ɦ; th zaś utraciło cáłkiem swoje przydechowe brzmienie i brzmi u nás i u romańskich národów jak t [...].
[Kucharski Andrzej]„Nie nazywajmy głoski c-h przydechem mocniejszym, ale głoską gardłową przydechową bo taką jest w języku greckim".