samogłoska kreskowana ścieśniona

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Rozp/1830
• Br/1848
• Kurh/1852
• Mał/1863
• Malin/1869
• Mał/1879

Nieforemności te nie będą się nam zdawały licznemi, jeżeli zważymy, że posada samogłosek w języku naszym jest wątła; [...] że nie jedno słowo, które z powodu samogłoski otwartéj jest teraz wyjątkiem od ogólnego prawidła, ma samogłoskę kréskowaną we wszystkich dawnych książkach [...].

Jaki czynić wybór w przypadku wątpliwości między samogłoską kréskowaną, i tą samą lub inną, samogłoską niekréskowaną, 548, 366, 430.

W wymawianiu samogłosek trzeba także na ich ton uważać. Samogłoska u ma ton najniższy, i najwyższy. Samogłoski ą, ę, i samogłoski kréskowane powinny wydawać odpowiednie półtony.

Samogłosek jest dziesięć: a, e, ę, é, y, i, o, ą, ó, u. Z pomiędzy nich i zowie się samogłoską cienką albo też ściéśnioną (и, i тонкое); ę, ą nosowemi (носовыя гласныя); a zaś é, ó kréskowanemi (гласныя со знакомъ).

Rozróżniamy brzmienia samogłosek e i o niekréskowanych czyli otwartych, i kréskowanych czyli pochylonych (ścieśnionych). Brzmienia nasze pochylone były w najdawniejszéj polszczyźnie długiemi samogłoskami.

Prof. Małecki piérwszy z gramatyków naszych wypowiedział, że nasze samogłoski tak zwane pochylone, czyli kréskowane są szczątkami samogłosek niegdyś długich. W językach pokrewnych, jako to: w sanskrycie, greczyznie itd. dzielą się samogłoski na krótkie i odpowiedni jim długie.

§. 12. Dla dokładniejszego poznania właściwości wszystkich naszych samogłosek, dzielimy je: [...]

5, na pochylone (kréskowane) i na otwarte;

6, na samogł. miękkie czyli płaskie i twarde.