terminów gramatycznych online
ostatnia sylaba
Język: polski
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Część pierwsza prawideł gramatycznych albo początkowania: Szum/1809
- O imieniu: Lub/1778
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O literách włoskich i wymowieniu ich: Sty/1675
- O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778
- O rozłączeniu sylab: Dudz/1776
- O wyrazach: Kam/1870
- Zdanie dziesiąte: Klecz/1767
Cytaty
Gdy jedná z tych pártykuł, álbo cząstek mi, ti, ci, ui, fi, lo, la, gli, li, le, ne, po wtorej personie ktorychkolwiek temporum, i liczby się kłáść będzie, tedy záwsze ostátna syllábá krotko wymawiána bywa, jáko Parligli, mow mu [...].
L, M, N, R, Te cztery Consonantes gubią niekiedy wokał ostátniej sylláby w słowie, ták przed wokałem, jáko i przed Konsonántem, a przed Vocalem bywa Consonans Apostrofem náznáczona, przed Comma záś to jest, przed takiem znákiem, w periodzie, záchowują sobie w cále ostátne wokáły [...].
Pierwsza Coniugatio, poznawa się skończenia czasu przeszłego doskonałego prostego ná aì, májąc długie a przed ostátnią syllabą re, w nieskończonym ábo nieograniczonym czasie.
W składach słow, ma bydź zachowana ilkość (Quantitas) to jest przyzwoite syllab przeciągnienie, albo skrocenie: ktore znaczy zniżenie głosu, albo podniesienie. Georg: Cnap. Thesauri Polon. Lat. Graeci V. Natężenie. Powiada, że tylko w poprzedzającej, ostatnią syllabę Polacy głos natężają. Trudno jednak przeczyć, żeby (jako w inszych mowach) w Polskim języku, słowa mieć nie miały, ukrytych miar, przeciągania, i skrocenia.
Kończące się na cki, ski, zawsze c, s, należą do ostatniej sylaby, n. p. Witeb-ski, Miń-ski.
Ztąd wyłączyć potrzeba Е. w słowach (Verbum), gdzie uderżenie przenosi się z ostatnej sylaby na E. składające drugą sylabę ku końcowi: держу, trzymam, держишь trzymasz.
Kończące się na E. podobnie skłaniają się, i częstokroć maią kończenie na O. gdy na ostatniej Sylabie uderzenie.
Iż głoski e (osobliwie é kreskowanej), w ostatniej syllabie wcale nie, a czasem jak y wymawiają, np. więcy, dali, mni, liczynie, zamiast: więcej, dalej, mniej, liczenie.
Półforemnie stopniają się te Przysłówki , w których ostatnia syllaba ginie, np. daleko, dalej; głęboko, głębiej; szeroko, szerzmy; słodko, słodziej; krótko, króciej; nisko, niżej; wąsko, wężej; ciężko, ciężej; prędko, prędzej i t. d.
Wyraz odmienny jest to taki wyraz, który może zmieniać swoją końcówkę bez zmiany swego znaczenia; np. w wyrazie matka, ostatnią syllabę ka zamieniam odpowiednio do myśli, na mat-ce, mat-kę, mat-ki