terminów gramatycznych online
czas złożony
Język: polski
- Cz. II. O słowach osobno wziętych: Gddk/1816
- Czasowanie słów foremnych: Czep/1871–1872
- Części mowy: ZwO/1924
- Część trzecia. Czasowniki: Lor/1907
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
- O czynosłowie: Nał/1774
- Składnia: Kon/1920
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
P. Jak się dzielą Czasy jakiego Czynosłowa, biorąc je tylko podług ich wyrazow? O. Dzielą się na Czasy Jednostajne (temps simples), i na Czasy Złożone, (temps composés.)
P. Co to są Czasy Złożone? O. Są to Czasy, ktore się sposobią zawsze, z jakiem Jednostajnym Czasem Czynosłowa Pomocnego avoir, albo être.
Słowa [...], w których Czasy Złożone nie składają się z słowa Avoir.
[Verbum tempora] Composita. [Słow czasy] Złożone.
[…] Polskie czasowniki mają tylko jeden czas niezłożony tj. teraźniejszy, inne czasy są złożone.
[…] Czasownik być odmienia się nieprawidelnie, i służy jako posiłkowy do odmieniania czasów złożonych […].
[…] W słowach zaimkowych się w czasach złożonych kładzie się pośrodku […].
Czasy opisowe albo złożone.
§ 271. Czas przeszły. W dawnej polszczyźnie istniała forma czasu przeszłego opisowa, złożona z imiesłowu przeszłego czynnego na ł, ła, ło i form czasu teraźniejszego słowa posiłkowego być, to jest form: jeśm, jeś, jest, jeśwa, jeśta, jeśmy, jeście, są.
Oprócz czasów prostych posiada język portugalski niektóre formy czasów złożonych.
1). Czas teraźniejszy czasowników têr lub haver z imiesłowem tworzy czas niedawno dokonany; na prz.: tenho achado (znalazłem), tens vendido (sprzedałeś), tem visto (widział) [...].
Prócz tego do osnowy bezokolicznika należą wszystkie czasy opisowe albo złożone (np. mówił-em, zrobił-eś, będzie czytał,...), gdyż do ich utworzenia wchodzi imiesłów czynny czasu przeszłego (na -ł).
Orzeczenie czasownikowe zgadza się z podmiotem w osobie i liczbie. Jeżeli zaś jest użyte w czasie przeszłym, w innym jakim czasie złożonym lub w trybie warunkowym, to zgadza się z podmiotem także i w rodzaju.
Każdy tryb ma swoje czasy — tempos, które mogą być pojedyńcze — simples: eu cantei (śpiewałem); i złożone — compostos: eu tenho cantado (śpiewałem).