Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek drugi składnia, = przydawka dopełniaczowa

Hasło w cytatach: IIgi przypadek, przyp. IIgi, przypadek IIgi
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Objaśniające dodatki przynależne rzeczownikowi [...]. Może to być Rzeczownik przydany do głównego rzeczownika w IIgim przypadku; np. fale morza; mieszkańcy miasta [...]. Taki dodatkowy IIgi przypadek dopełnia znaczenie głównego rzeczownika; będziem go przeto nazywali Dopełniaczem.

§. 675. Różne rodzaje przyp. IIgo w języku naszym, powyżéj z osobna rozwinięte, możnaby poniekąd sprowadzić do jednego punktu, w którym się ostatecznie wszystkie zbiegają. Oto pierwotném przeznaczeniem całego tego przypadka było wyrażać kierunek skąd, z czego, od czego. Za tém poszło, że się mieści w jego obrębie i udziałkowość, tu się bowiem część odłącza od swojej całości; i ujemność, w któréj stronienie od czegoś główną rolę od grywa; i przyczynowość, [...] i na koniec cała sfera dopełniającego przyp. IIgo.

§. 649. Jeżeli dwa rzeczowniki tak są ze sobą złączone, że wspólnie tworzą jedno wyobrażenie: natenczas jeden z nich kładzie się zawsze w przyp. IIgim. Mianowicie kładziemy ten z pomiędzy nich w przyp. IIgim, który znaczenie drugiego (głównego) rzeczownika dopełnia. Nazywamy taki przyp. IIgi Dopełniaczem.