Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

dopełnienie wyraz określający, część zdania

Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
Ewolucja terminu

Dopełnienie (przedmiot, obiekt) to część zdania tworząca związek składniowy na zasadzie składni rządu czasownika (wyjątkowo także przymiotnika, np. skłonny do bitki i przysłówka, np. nieprzyjemnie mi), który uzupełnia składniowo. Dopełnienie wyrażane jest rzeczownikiem we wszystkich przypadkach zależnych i wyrażeniami przyimkowymi. [EJP 1991, 69]

Cytaty

Właściwe więc dopełnienie nie jest samodzielną częścią zdania, wyrażającą jakąś odrębną część naszej myśli, jak np. podmiot zdania jest wyrazem podmiotu myśli, a orzeczenie zdania wyrazem orzeczenia myśli; dopełnienie jest niejako częścią orzeczenia właściwego, tworzy z nim jedną całość i razem z orzeczeniem właściwym wyraża to, co mówiący o podmiocie pomyślał.

Najczęściej jednak przy słowach czynnych znajduje się wyraz, oznaczający przedmiot, na który przechodzi czynność podmiotu zdania (wyrażona orzeczeniem właściwym), np. Muzyk jakby sam swojej dziwił się piosence. Mickiewicz. Niech żywi nie tracą nadziei. Słowacki. [...]. Otóż to uzupełnienie orzeczenia właściwego nazywa się dopełnieniem.