terminów gramatycznych online
imię rodowe
Język: polski
- Część II. O Imieniu: Mucz/1825
- Część II. O częściach mowy w ogólności: Jak/1823
- Etymologia: Mał/1879
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
- O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
- Skłanianie rzeczowników: Malin/1869
- Słownik: Mon/1780
- Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
- Zbiór abecadłowy rzeczy: DwBg/1813
Cytaty
Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. Nomen Adjectivum: Imie przyrzutne, przymiotne, krocej Przymiotnik. Nomen proprium: Imie własne czyli szczegulne. Nomen appellativum: Imie nazowne, mianowne, czyli pospolite. Nomen gentile, gentilitium: Imie Narodowe, Rodowe.
Imiona [...] Rodowé, np. Wiśniowiecki.
Iodko, Imié rodowé for[my] piérw[szej] 15.
Rodowé Imiona 6.
Imiona ludzkie zowiemy [...] już rodowe, np. Zamoyski, Sobieski, Czartoryski.
Imiona ludzkie zowiemy już osobowe, np. Jan, Piotr; już urzędowe, np. Kanclerz, Hetman, Wojewoda; już rodowe, np. Zamojski, Żółkiewski, Czarniecki; już narodowe, np. Polska, Czechy Szwecja.
[…] Do 1. formy należą: […] 2. Rzeczowniki rodzaju męskiego na a zakończone i imiona rodowe na a, tudzież litewskie na o, odmieniają się tylko w liczbie pojed. według 1. formy […].
Za pośrednictwem pogłosu z s poprzedzającą spójką i urábiają się jimiona rodowe zwłászcza szlachty ruskiéj […]; lecz jimiona pospolite zamiást s z urábiają się s pogłosem c [...].
[...] Jakkolwiek rzeczowniki męzkie w mianowniku liczby pojedyńczéj odrzucają bez wyjątku pojimek s wráz s poprzedzającą go spójką o, wszelako mámy w języku polskim niektóre jimiona rodowe rodzaju męzkiego, kończące się w mianowniku liczby pojedyńczéj na spójkę o [...].
Są to imiona przede wszystkiém zdrobniałe (panek szklanka, denko) — młodocianość znaczące (kurak, ciołak, chłopiec) — wyrażające żeńskość (chłopka, kotka, piekarka) [...] — imiona własne rodowe lub skąd kto rodem wyrażające (Brodowicz, Chodkiewicz, Okulicz, Czaplic).