terminów gramatycznych online
przygłoska
Język: polski
- Prawidła samogłoskowe: Malin/1869
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Przypisy do rozdziału I: Kop/1785
- Słownik, t. 5: Próba-R: SW/1900-1927
- Słownik, tom I. część I. (A-F): L/1807–1814
- Słownik, tom II. część II. (P): L/1807–1814
Cytaty
Głosek bowiém nájwięcéj dwadziéścia cztéry, i kilka najwięcéj przygłosek czyli znamión, malują dokładnie i zrozumiale wszelki głos ludzki, jako znak wszelakich wyobrażéń w myśli.
Mówa Polská ustná, má w sobie głosy i przygłosy, toć mowá Polská pisana, żeby się z ustną zgádzała, musi mieć znaki na to oboje, to jest głoski na głosy, przygłoski czyli znamiona na przygłosy: nic nad to gruntowniejszego, nic jaśniejszégo.
[...] przykładém pobratynów swoich Czechów, wprowadzili do pisma swégo Przygłoski czyli Akcénty albo Znamiona, ponieważ różné Przygłosy, czyli odmiénne brzmiénié czuli.
AKCENT, u. m. AKCENCIK a. m. dem, przygłos czyli domiar w wymawianiu i znamię pisarskie na wyrażenie tego służące, [...]. U Kopczyńsk. znaczy przygłos różność wymawiania, przygłoska zaś znamię pisarskie. n. p. Polacy przygłosy swoje przygłoskami czyli znamionami do głosek dodanemi, malować przedsięwzięli. Kopcz. Gr. 3, 36.
PRZYGŁOS, -u, m., PRZYGŁOSKA, -i, ż., przytężenie głosu [...]. Przebiegając przygłosy czyli akcenty języka naszego; a znajdując w abecadle Łacińskich takich głosek abo znamion, któreby dźwięk przygłosowy malowały, przygłosy te przygłoskami czyli znamionami do głosek dodanemi malować zaczęto. Kpcz. Gr. 3, p. 36, Kpcz. Ukł. 138, et Kpcz. Gr. 3, p. 31.
[...] Mowa ludzká bez przygłosu byłaby martwą, bez życiá, dlá tego ze znanych nám języków nie ma ani jednego bez przygłosu. Gramatyka łacińská nazywá tak sám przygłos, jako i jego znamię, kładące się zwykle nad samogłoskami, akcentem; my byśmy znamię przygłosu mogli nazwać przygłoską, tak jak nazywámy znak głosu lub brzmieniá, czyli literę, głoską [...].
Przygłoska, i, lm. i [...] 2. X gram. przydatek do litery, znamię uzupełniające literę.