terminów gramatycznych online
znamię pisarskie
Język: polski
- Głoski. Znamiona. Czytanie.: Prz/1792
- Nauka XI. O znamionach czyli znakach pisarskich: Sier/1838
- O pisowni polskiej: Kop/1780
- O przecinkowaniu: Rew/1845
- Przydatek: Kop/1778
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Przypisy do rozdziału I: Kop/1778
- Rozdział I. O wymawianiu łaciny na kształt polszczyzny: Kop/1785
- Rozdział I. O wymawianiu łaciny na wzór polszczyzny: Kop/1778
- Słownik, cz. II (P - Ż): SWil/1861
- Słownik, t. 8: Z-Ż: SW/1900-1927
- Słownik, tom I. część I. (A-F): L/1807–1814
- Słownik, tom I. część II. (G-L): L/1807–1814
Cytaty
Kto umie dobrze wymawiáć Polszczyznę, potráfi łátwo wymawiáć i Łácinę, dla wielkiégo w obojgu podobieństwa ták co do Litér i Známion (z czégo dwojgá składa się nászá i łacińska mowá pisána) jáko co do réguł wymawiánia.
Znamioná pisarskie (Notae ortographicae) nád litérámi, ábo po litérách kłádące się, jédne są spólne obudwu językom, drugie káżdemu szczególne.
Pismo to składa się z dwoistych kresék, to jést Litér, i Známion pisárskich.
a, béz známienia, zowié się ściśnione, że ná wymówienie go, ustá się trochę ściskáją, np. mam, sam.
Cudzymów, Nowe názwisko jédnego zé známion pisárskich, pokázujące przytoczenie cudzej mowy. Piszé się ták»
Na placach próżnych, między wyrazém a wyrazém, piszą się znamiona pisarskié, przestanek i różné urábianié głosu, znaczącé.
Za czasów Zygmuntowych [...] wszyscy pisarze [...] zachowywali znamiona: im zaś za dalszych Królów, bardziéj się psuły i upádały w Polsce Nauki; tym więcéj i znamiona Pisarskié upádały.
Ale, poniewáż po Filozoficznému sądząc, powága czyjakolwiek nié więcéj wáży, tylko ile się na rozumie zasadzá, (k) to jest, ilé zdanié o rzeczy, zgádzá się z naturą rzeczy; chcémyli sprawiedliwie sądzić o znamionach Pisarskich, patrzmy na naturę Pisowni.
[...] Polszczyzna i Łacina, gdy są na piśmie, rozebrané być mogą na dwie widoczne cząstki, to jest náprzód na Głoski czyli Litery, powtóré na znamiona Pisarskié, czyli Noty Ortograficzné [...]
Od znaiomości głosek nieoddzielna jest znajomość dechu, który u Łacinników i u nas Polaków stanowi w abecadle głoskę H, u Greków zaś jest znamieniem pisarskim nayistotnieyszem.
AKCENT, u. m. AKCENCIK a. m. dem, przygłos czyli domiar w wymawianiu i znamię pisarskie na wyrażenie tego służące, [...]. U Kopczyńsk. znaczy przygłos różność wymawiania, przygłoska zaś znamię pisarskie. n. p. Polacy przygłosy swoje przygłoskami czyli znamionami do głosek dodanemi, malować przedsięwzięli. Kopcz. Gr. 3, 36.
INTERPUNKCYA, -yi, ż., kładzienie znamion pisarskich, kommatów, kropek czyli punktów w piśmie należyte [...].
Znamiona pisarskie tak są nazwane, że się używają w piśmie.
Myślnik, czyli znak zawieszenia, należący także do znamion pisarskich, przestankowych, składa się z podłużnej kreski poziomej (—) dłuższej, niż łącznik. Oznacza przestanek wyrównywający średnikowi, oznacza myśl niedokończoną.
Wykrzyknięcie, v. Wykrzyknienie, a, lm. a, n. [...] gram. Znak wykrzyknienia; znamię pisarskie (!) kładnące się po jedném słowie lub całém zdaniu, dla ostrzeżenia, że należy je wymówić podniesionym głosem, jako objaw wzruszenia, ob. Wykrzyknik [...].
Znamię, enia, lm. ona [...] 7. gram. Znamię, tym powszechnym wyrazem zowiemy wszystkie znaki pisarskie, notas othograficas, a każde znamię ma w szczególności swoje nazwisko. Kopcz. Znamię prawe = accentus acutus; Znamię lewe, accentus gravis. Kopcz. Akcencik, czyli znamię pisarskie.