terminów gramatycznych online
przenośnia
Język: polski
Geneza: kalka sem. gr. metaphorá
Przenośnia. 1. W węższym znaczeniu - synonim metafory. 2. W szerszym znaczeniu obejmuje zarówno metaforę, jak i metonimię. [...] Przenośne użycia wyrazów (zarówno metaforyczne, jak metonimiczne) odgrywają ważną rolę w rozwoju słownictwa.
Cytaty
Kiedy jedno słowo albo kilka do jednéj myśli należące, mają znaczénié niewłaściwé, ale przenośné: ta Postać zowié się powszechnie Przenośniá.
Przenośniá jest dwojaka, słowná i mowná.
Johnson rozważa najprzód etymologia słowa, śledzi potem historyą słowa, zaczynając od najdawniejszych zabytków języka, wskazuje znaczenie, jakie słowo miało początkowo i jakie w następnych przybierało wiekach; uważa w jakich je używano przenośniach, i roztrząsa grammatycznie różne sposoby mówienia.
Używamy Zamienni czyli przenośni: dla wzmocnienia [...] wyrażeń naszych, dla urozmaicenia, jako też dla braku wyrazów; trafnie użytą, ożywiamy nasze wysłowienie.
Z przyczyny tej wzmianki o przenośniach, tak niegdyś obszernie zajmujących w gramatykach stronice, muszę to tylko powiedzieć; że o nich nie ma co mówić: bo na zdrowy rozsądek podaje prawidła, bo pospólstwo, które nie czytało, przynajmniej dotąd żadnych gramatyk, najpiękniejsze tych przenośń i porównań daje przykłady; a przeciwnie uczeni najniedorzeczniejsze.