Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

figura accidens, własność

Hasło w cytatach: figury
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

Figurá po Fr. la figure, bierze sie tu zá tęn przymiot, przes który sie poznáje, czyli słowo jest skłádáné czyli nieskłádáné. á jest trojáka pierwsza sie zowie prosta, po Fr. la figure simple, kiedy słowo jest nieskłádáné. náp. tendre rosciągáć. druga skłádáná po Fr. composée, znácząca słowo skłádáné ze dwu części. náp. entendre zrozumieć álbo słucháć. Trzecia dwá rázy skłádáná, może sie z łáciny názwáć decomposée. kiedy sie słowo ze trzech części sk[ł]áda náp. sous[-]entendre domniemáć sie.

Przymioty w przysłowiu są té: figurá, postáć, przystosowánié. i znáczęnié.

Tákowe słowká są znowu, względem Figur, álbo Simplicia, proste, sáme przez się, jáko: Gravis, Disco: álbo Composita, złożone, jáko, Praegravis, Addisco, Deinde: álbo też, in Verbis są Decomposita, Sowito złożone, jáko recognosco, superaddo. Znowu, są też niektore względem Speciem, Primitiwa, Począteczne, jako: Homo, Laus, Prope, inne záś są Derivativa, skądinąd pochodzące, jáko: Humanus, Laudabilis, Propinquus.

Figuræ Etymologicæ. W Etymologiej przypadáją też podczás rożne figury, ktorych przynamniej imioná wiedzieć potrzebá: jáko te są przednie.

Od słowa oderwać się może słowné zakończénié, a przyłą­czyć do innéj części mowy, np. godzienem jest, godzieneś jest itd. [...] Jest to w języku polskim po­stać czyli figura przekładnią nazwaná.