terminów gramatycznych online
gromada koniugacja
- O Słowie: Malin/1869
Cytaty
Drugą spójką jest samogłoska i, którá w 1éj osobie liczby mnogiéj przed końcówką my stopniuje się w żywéj mowie polskiéj w samogłoskę e. Poniewáż tylko formy osobowe oznaczają słowo w całéj pełni i łączą temáta w naszym spájaniu spójkowym s końcówkami osobowemi bezwyjątkowo za pośrednictwem jednéj lub drugiéj z dwu wymienionych spójek [...], przeto według różnicy tych spójek podzielilibyśmy spájanie polskie s kś. Smotrzyskim na dwie główne gromady czyli konjugacyje. Lecz poniewáż słowa spájające się ze spójką o, je są już jednotemátowe, które z wyjątkiem słów płynnych urábiają tak formy osobowe, jak i bezosobowe od jednego i tego samego temátu, drugie zaś są dwutemátowe, to jest urábiają formy osobowe od jednego temátu, formy zaś bezosobowe od drugiego temátu, kończącego się zwykle, z wyjątkiem słów płynnych, na a; przeto ze względów dydaktycznych słowa spájające się ze spójką o, je dzielim na dwie główne gromady czyli konjugacyje.
Takie mnóztwo słów spowodowało naszych gramatyków, jiż już s pedagogicznych względów, już z nieświadomości o á kontrahowanym, w którym tkwi spójka o, je, zrobili s tego szeregu osobną konjugacyją, czyli gromadę […].