terminów gramatycznych online
verbum reciprocum
Język: łaciński
- Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- Część II. O wykładaniu. § I. O znakach grammatycznych (wykaz terminów, łac. - pol.): Gott/1774
- De Pronomine: Men/1649
- De Verbis & Participiis Abo o Verbach i Partycypiach: Gott/1762
- Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
- Etymologia: SzyGram/1767
- Etymologie, oder Wortforschung: Cas/1797
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- Rozdział VI. O słowie: Kop/1778
- Skróceń grammatycznych wyłuszczenie: L/1807–1814
- Syntaxis: Woy/1690, Raph/1698, SzyGram/1767
- Słownik: Mon/1780
- Słownik, tom VI. i ostatni (U-Z): L/1807–1814
- Traktat II. O częściach dyskursu: Dąb/1759
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
Activum iterum et neutrum vel est absolutum ut miłuje/amo, idę/eo vel [verbum] reciprocum, quod particulam się seu accussativum pronominis reciproci siebie annexum sibi habet.
Offtmals werden sie auch durch die Wirckende Deut. mit dem Uhrspringlichen Vornennworte się/ außgesprochen auff die art Reciproci Verbi Zowię się ich werde genennet [...].
[Verba] Reciproca są te ktore z przykładániem namiestnictw / mi, ti, si, ci, vi, ábo mene, tene, sene, cene, vene, we wszystkich czásách: á w przeszłym doskonałym złożonym czáśie z pomocnym słowem Sono się formują. á Infinitivis przydáją pártykułę / Sene ábo si.
DE GENERE VERBORUM. 1. Słow rodzáje u Włochów są cztery. [...] Reciproca są te, ktore z przykładániem namiestnictw, mi, ti, si, ci, vi, ábo mene, tene [...] się formują.
Exemplum VERBI RECIPROCI.
Genitivum postulant [...]pleraque verba reciproca h. e. quae annexam sibi habent particulam się.
Die meisten Verba reciproca, welche bey sich haben die Particulam się [...].
FORMA Konjugowania Recyprokow.
Reciproca, po Francusku, Reflechis zowią się u Francuzów te, ktore się tak nachylają jako czyniące, ále czyniące, ále przybierają pronomina Osobie w spadku oskarżającym.
Są ieszcze u Niemców Verba nazwane Reciproca / które koniuguią śię pospolićie iak Activa, z tą tylko róznośćią, iż śię dodaie w pierwszey Syllabie Mich [...].
Verba [...] Reciproca, Słowa [...] sciągaiące się.
Słowa ściągające się czyli Reciproca, to jest ktorym się przydaje się, kończące się na am, tak się też koniugują, jak czytam, tylko że zaimek się, rożnie się układa, jako to się wyda niżej w konjugacyi umyślnie na to położonej.
Przykład słow ściągających się zwanych Reciproca.
Słowa ściągające się czyli verba Reciproca, jako też inne składane z prepozycyi do [...] tenże spadek miewają, jak: swego cienia boi się.
Verba, Słowa. [...] Reciproca, sciągaiące się.
Uczę się. Pocę się. [...] Takie Słowa zowią się Zaimkowe (reciprŏca) że się kłádą z Zaimkiem się.
Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.
Verba impersonalia, słowa nieosobiste. irregularia, nieforemne. neutra, niiakie. personalia, osobiste. passiva, bierne. reciproca, zaimkowe. regularia, foremne.
Ist nun der Gegenstand einer Handlung der Handelnde selbst, so daß er zugleich der leidende Theil wird, so hat solche Zeitwörter denn auch der Pole, welche wir Reciproca Verba nennen. Z.E. Boię się ich fürchte mich.
Skróceń Grammatycznych wyłuszczenie. [...]
Przy czasownikach czyli werbach znajdują się następne znaki:
cz., czyn., t. j. słowo czynne, activum [...]
zaimk., t. j. słowo zaimkowe, reciprocum.
ZAIMKOWY, -a, -e, od zaimku [...]. Słowo zaimkowe, reciprocum. Kpcz. Gr.
[Verbum] Reciprocum. [Słowo] Zaimkowe.