Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

substantivum collectivum

Hasło w cytatach: collectiva, collectivum, nomina collectiva
Język: łaciński
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Collectiva notanda sunt, quae interdum non facile agnoscuntur. Ut Łotrostwo/ pro Łotrowie. Et collectivorum more construuntur, ut Łotrostwo mu bębna podbijáją.

Collectiva Polonica, Czéladź, Powinowáctwo 4. Przyjacielstwo, Czech, Cháłástrá. Gawiedź, Owad, Ubostwo [...].

Collectivum videtur esse broń/arma.

P. W czym zgadzać się powinny? O. W spadku zawsze, owszem i w liczbie, byle nie było ktore z nich takie, co w małej liczbie wiele znaczy u Łacinnikow Collectivum zwane, albo nie mowiące się tylko w wielkiej liczbie, nap: Kamieniec forteca.

Substantiva [...] byle nie było ktore z nich takie, co w pojedynczej liczbie wiele znaczy, u Łacinnikow Collectivum zwane [...].

Imiona zgromadzalne (Nomina Collectiva) i tych rzeczy, które podług miary, liczby, albo wagi rozdzielają się, w Rodzącym więcej kończą się na У. niżeli na А. анисъ anyż, анису anyżu.

[Имена собирательныя, и тѣхъ вещей, которыя по мѣрѣ, по числу или по вѣсу раздѣляются, въ родительномъ больше кончатся на У, нежели на А: анисъ, анису. Łomonosow, 1757, § 169. ]

Nie mając pewności czy Polska od pola czy od Lecha pochodzi, czy ska jest zakończeniem własności, jak ziemia podolska, czy wreszcie jest collectivum zgrubiałem Polska jak bagniska, nie można żadnéj ustanowić zasady w przypadkowaniu tego wyrazu.

Nadto co innego są rzeczowniki zbiorowe (collectiva), oznaczające cały ogół osób lub rzeczy, np. szlachta, wojsko, stado, zboże, pieniądze, a co innego rzeczowniki jednostkowe, jak np. szlachcic, ułan, koń, ziarno, grosz.