Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 9 poz.  Oż 1883  O cudzoziemskich wyrazach postanowienie tejże komis. eduk.  

[Komis. ed. Tow. Prz. nauk] "Wyrazy cudzoziemskie: Julia, Fabian, Scypion, Idamia, Niobe i t. p. takim sposobem zgodnie z pisownią języków, z których pochodzą pisać się powinny; nigdy zaś Fabijan, Scypijon, Idamija, Nijobe, Grecy-ja, Komedyja, Azyja i t. p., ani też przez mylne użycie spółgłoski j i t. p."

O cudzoziemskich wyrazach postanowienie tejże komis. eduk.

[Józef Mroziński] "Ten tylko mógłby tym sposobem formować 2 przypadek liczby mn. ktoby mówił, jak mówi prostactwo: ko-me-dy-ja, li-cy-ta-cy-ja...".

[Zagórowski Franciszek] "Bo wyrazy szyja, żmija, będąc dwuzgłoskowemi, mają zawsze przycisk na pierwszej zgłosce; (jak wymaga jiloszas polski) w wyrazach zaś dłuższych, tak w łacińskim jak i polskim języku, przycisk jest zmienny".

[Zagórowski Franciszek] "Bo wyrazy szyja, żmija, będąc dwuzgłoskowemi, mają zawsze przycisk na pierwszej zgłosce; (jak wymaga jiloszas polski) w wyrazach zaś dłuższych, tak w łacińskim jak i polskim języku, przycisk jest zmienny".

[Zagórowski Franciszek] "Rada więc J. Maćkowskiego, (wprzód była Kopczyńskiego) żebyśmy na wzór wyrazów swojskich szyja, żmija, pisali obce history-ja, mani-ja, i tym podobne, jest przeciwną jiloczasowi łacińskiemu i polskiemu".

[Małecki Antoni] "Od czasu wprowadzenia do alfabetu naszego litery j, co się Sopowiczowi, Felińskiemu i Lelewelowi zawdzięcza, pisownia tragedy-ja, Hiszpani-ja byłaby niewątpliwie wzięła górę nad wszystkiemi jinnemi".

[Małecki Antoni] "W wieku 19tym, ściągające wymawianie dwóch owych syllab (dy-a) jak jednej , (to jest dja) powoli do tego stopnia zagęściło się [...]". " Nie brak jednakże i u Mickiewicza na ściągniętych formach, np. w P. Tadeuszu:

Wy Polaki, ja Ruski! teraz się nie bijem.

Jest armistycyum, to my razem jemy, pijem". Objaśnia: "gdzie cyum (w armistycyum) jednę zgłoskę stanowi". [...] W tych wszystkich i niezliczonych jinnych razach widzimy formy ściągnięte.

Kresek nie potrzeba tam, gdzie obok spółgłosek następują i lub j z kreskami, to jest zasada ogólna.