terminów gramatycznych online
znamię prawe
Język: polski
- Cz. I. O wymawianiu: Gddk/1816
- Część I. O głoskach czyli literach w ogólności...: Mucz/1825
- Część V. O pisowni: Jak/1823
- Głoski, znamiona, i wymawianie: Bor/1830
- O pisowni: DwBg/1813
- O samogłoskach. O znamionach nad samogłoskami (W. Szwejkowski): Rozp/1830
- Poprzednicze rozprawy. Rzecz o archiwach: SkorM/1816
Cytaty
Samogłoski á, é, ó, gdy są ściśnioné i wymawiać się powinny ściśnionémi trochę ustami; piszą się ze znamiéniém prawém: gdy są otwarté i wymawiają się otwartszémi ustami; piszą się bez znamienia a, e, o: gdy są nosowé a wymawiané bywają przez wypusczénié trochę tchu czyli połową przez nos; piszą się z półmiesiączkiém u dołu ą, ę.
[...] 12. I z akcentem, znamieniem prawém od 10 do 16 wieku.
Trzy są w Francuzkim języku znamiona [...]. Znamie prawe [...] naznacza a trzeci spadek; przysłowki où gdzie, là tam [...], naprz. aller à la ville.
Nad a znamie prawe, (á) które miało znaczyć wymówienie jego otwarte.
[…] Znamię prawe (') nad samogłoską położone, znaczy ściśnione téj samogłoski wymawianie, np. świéca, mój; jeżeli zaś stoi nad spółgłoską, ostrzega, iż ją miękko wymówić należy, np. koń, paw', drób', paź.
Wszakże ten sam grammatyk kréskuje a znamieniem prawém i lewém á, à. Lecz przez to oznacza w nich tony ostre lub przeciągłe, czyli krótkie i długie, których my nie mamy.
Znamiona głoskowe czyli przygłoski. Znamię prawe ('); używa się nad spółgłoskami miękkiemi, i nad é, ó, ściśniętemi. np. Donieś o tém dobrej córce. Przycisk ( ֗ ); mieści się nad z, np. strzeż się próżnowania. Ogonek ( ֖ ) kładzie się pod samogłoskami nosowemi ę, ą, np. idę prostą drogą.