Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

gradus

Język: łaciński

Cytaty

Quid est Comparatio? Est variatio per gradus. Vel, est rei ad rem assimilatio. Quibus nominibus accidit comparatio? Duntaxat nominibus adiectivis nullum enim substantivum comparatur.

Bo więcej się wyciąga Superlativus, niźli Comparativus, on ku wielom, á ten to pospolicie ku jednemu, i tym dwiemá gradibus właśnie należy comparatio.

Grădus, us. Krok 2. 3. 4. Stopień. Szczébél. Wstęp. Miésce 3.

Quid est Comparatio? Est variatio per gradus.

Comparatio Adiectivorum. Adiectiva compárują się, to jest, stosowywáją się, przez Gradus, stopnie, ktorych jest trzy.

On peut donner trois degréz à plusieurs noms [ad]iectifs; car nous pouvons considerer une chose en [elle] même, ou la comparer avec une autre, ou enfin [la] donner le suprême degré, ou un degré tout à fait s[u]perieur. Nous disons p. e. ce capitaine est vaillant. C[e] capitaine est plus vaillant, que l'autre. Ce capitain[e] est tres-vaillant: Dans le premier cas on appelle ce adiectif Positif, dans le second Comparatif, dans le troisieme Superlatif.

[...]

Można naznaczyć wielu adiectivom trzy stopnie, czyli gradus: albowiem możemy rzecz uważać, jak jest w sobie samej, albo ją z drugą rownać, albo nad inne wynieść lub dać jej stopień najwyższy, tak mowiemy: Ten Wodz waleczny. Ten wodz waleczniejszy niż inny. Ten wodz najwaleczniejszy. W pierwszym stopniu nazywa się adiectivum Positivum, w drugim Comparativum, w trzecim Superlativum.

Gradus, stopnie, trzy ich liczą: Gradus positivus, stopień rowny. Comparativus, wyzszy. superlativus, najwyzszy.