Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

gradus positivus

Język: łaciński

Cytaty

PRZEDNI - l) gram. comparativus gradus in grammatica przyrownający stopień, positivus przedni, ut doctus, doctior comparativus, superlativus przewysz(sz)ający R h1v (md); pirwsze położone słowo, przedni stopień położony positivus gradus dr eo quod ponatur primus in comparationis gradibus, quasi fundamentum graduum R A6v; positivus gradus przedni, ut doctus, położony wstopień RN (k. tyt.); comparativus gradus, ut doctior przedni (!) (w oryg. wyraz przekreślony), przyrownajacy RN (k.tyt.).

Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.

Da adverbia positivi gradus, ut docte.

Quid est [gradus] Positivus? Est prima vox nominis adiectivi, a quo Comparativus et Superlativus formatur, ut albus, niger.

[Co to jest stopień równy? To pierwsze słowo imienia przymiotnego, od którego tworzone są stopień wyższy i stopień najwyższy, jak "albus" ('biały'), "niger" ('czarny').]

Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni, jáko náuczony. Przyrownywájący, jáko uczeńszy. Przewyższájący, jáko náuczeńszy. Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.

Comparativus fit a positivo.

Positivus gradus apud Grammaticos, θετικὸς [thetikòs], qui nullam sonat comparationem, quare Gradum esse negat Cledonis.

Comparativus fit a positivo mutato i vel y in ʃʒy.

Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.

Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni/ jáko náuczony. Przyrownájący/ jáko uczeńszy. Przewyzszájący/ jáko nauczeńszy.

Quid est [gradus] positivus? Est prima vox nominis adiectivi, et fundamentum graduum, et significat rem suam sine excessu.

[Co to jest [stopień] równy? Jest to pierwsza forma przymiotnika, i podstawa stopni, a oznacza jego przedmiot bez rozszerzenia.]

W przyrowniániu práwym Gradus, to jest stopniow máją cztery, pierwszy jest Positivus, ktory żadnego nie znáczy przyrowniánia, jáko dotto uczony [...].

Comparativus Przyrownájący, ktory Positivo przyrownány więcej waży, jáko più dotto uczeńszy [...].

In comparatione regulari a positivo gradu fit Comparativus, videlicet adiectivum desinens in y, mutat y na szy.

Adiectiva compárują się, to jest, stosowywáją się, przez Gradus, stopnie, ktorych jest trzy: Positivus, Kłádący, ktory tylko z prostá co wyznacza: Jáko: Doctus, docta, doctum, uczony.

P. Wiele jest stopni czyli gradusow Komparacyi? O. Trzy; jeden ani podwyższający, ani poniżający rzecz, nazwany Positivus, jako: wysoki, niski. Drugi podwyższający albo poniżający: Comparativus, jako: wyższy, niższy. Trzeci nad wszystkie przenoszący albo poniżający, jako najwyższy, najniższy; nazwany Superlativus.

On peut donner trois degréz à plusieurs noms [ad]iectifs; car nous pouvons considerer une chose en [elle] même, ou la comparer avec une autre, ou enfin [la] donner le suprême degré, ou un degré tout à fait s[u]perieur. Nous disons p. e. ce capitaine est vaillant. C[e] capitaine est plus vaillant, que l'autre. Ce capitain[e] est tres-vaillant: Dans le premier cas on appelle ce adiectif Positif, dans le second Comparatif, dans le troisieme Superlatif.

[...]

Można naznaczyć wielu adiectivom trzy stopnie, czyli gradus: albowiem możemy rzecz uważać, jak jest w sobie samej, albo ją z drugą rownać, albo nad inne wynieść lub dać jej stopień najwyższy, tak mowiemy: Ten Wodz waleczny. Ten wodz waleczniejszy niż inny. Ten wodz najwaleczniejszy. W pierwszym stopniu nazywa się adiectivum Positivum, w drugim Comparativum, w trzecim Superlativum.

Przewyższalny stopień (Superlativus) staje się z pokładnego (ex positivo) i z przekładania ПРЕ: богатый bogaty, пребогатый arcybogaty.

Gradus, stopnie, trzy ich liczą: Gradus positivus, stopień rowny. Comparativus, wyzszy. superlativus, najwyzszy.

Quot sunt gradus comparationis? wiele jest stopniow przyrownywania? tres, trzy, qui? ktore? positivus, przedni, ut doctus, jako uczony, comparativus, przyrownywający, ut doctior, jako uczeńszy, superlativus, przewyższający, ut doctissimus, jako najuczeńszy.

Uwaga. Stopniów jest 3, niski (positivus), wyższy (comparativus), najwyższy (superlativus), np. pięknie, piękniej, najpiękniej; ciemno, ciemniej, najciemniej.

[Gradus] Positivus. [Stopień] Rowny.

Przypatrując się rozwojowi odmian tego oddziału dosprawianów odmiennych, dojrzeć można w większéj części, bo wiele jest ułomnych, trzy przypadki połączone, jak u istotników, piąty, zawsze ze stosunnikiem. Piérwszy odpowiada przypadkowi mianującemu istotników; jest ten, w którym utworzony zostaje sprawomian piérwotnie na użytek mowie, jest to przypadek dany albo postanowiony (positivus), np.: wysoko, niemiecko.

Te różne postaci danego przymiotnika nazywamy: stopień równy (positivus), np. długi; — stopień wyższy (comparativus), np. dłuższy; — i stopień najwyższy (superlativus), np. najdłuższy.

Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus). W stopniu równym jest każdy przymiotnik, którym oznaczámy przymiot po prostu bez względu na to, czy ten sám przymiot jest lub być może u jakiéj jistoty większym lub mniejszym [...].

Te różne postaci danego przymiotnika nazywamy: stopień równy (positivus), np. długi; — stopień wyższy (comparativus), np. dłuższy; — i stopień najwyższy (superlativus), np. najdłuższy.

Positivus, p. stopniowanie.

Stopnie - formy, wyrażające względną lub bezwzględną intensywność cechy: 1) ★równy (positivus), 2) ★wyższy (comparativus) i 3) ★najwyższy (superlativus).