terminów gramatycznych online
forma czwarta koniugacja
Język: polski
czwarta koniugacja
Cytaty
Przestrzegam tu áby się nie zawodzić na opinii Duchenbillota, ktory za forme tej Koniugacji położył słowo lire, dire, ecrire, lubo te wszystkie według pospolitszej Grammatykow nauki nie do trzeciej ále do czwartej formy należą, á co większa, iż są bardzo irregularne.
Przestrzegam tu áby się nie zawodzić na opinii Duchenbillota, ktory za forme tej Koniugacji położył słowo lire, dire, ecrire, lubo te wszystkie według pospolitszej Grammatykow nauki nie do trzeciej ále do czwartej formy należą, á co większa, iż są bardzo irregularne.
Czwártá forma na słowa niedokonané i dokonané. [...] Łożyć.
W pierwszej tedy formie umieszczamy Słowa na ać lub iać zakończone; w drugiej na eć lub ieć; w trzeciej na ić; do czwartej odnosimy Słowa na óc lub uć kończące się; do piątej na ąć lub iąć, ść, zć, dz lub c średnie.
Poznawszy, jak się od innych formuje znaczna część słów do koniugacji 4téj należących, zastanówmy się teraz nad cechami, po których się poznają słowa do formy 4téj należące. Do téj formy należą słowa w 3ciéj osobie czasu przeszłego, liczbie pojedyńczej na: 1) bał zakończone [...]. 2) wszystkie zakończone na cał [...]. 3) zakończone na chał [...]. 4) na czał [...]. 5) na dał [...]. 6) na dzał [...]. 7) na fał [...]. 8) na gał [...]. 9) które przed ał mają spółgłoskę prawdziwie miękką i w części od słów formy 3ciéj pochodzą [...]. 10) wszystkie na kał [...]. 11) zakończone na lał [...]. 12) wszystkie na łał [...]. 13) na mał [...]. 14) na nał [...]. 15) które przed pał mają a, ą, ę, u [...]. 16) na rał [...]. 17) na rzał [...]. 18) wszystkie na sał [...]. 19) na szał [...]. 20) Wszystkie na tał [...]. 21) zakończone na wał [...].
FORMA CZWARTA.
TRYB OZNAJMUIĄCY.
Czas teraźnieyszy.
L. p. Uczę mokinu. L. m. Uczymy mokinam. [...]
Czwarta forma zawiera piérwotniki i piérwiastki zakończone na: ył, ił, należące po większéj części do sprawomianów czynu, a odmieniające się najregularniéj ze wszystkich, np: toczył, palił.
Uwaga. Podług niektórych gramatyków są cztery formy na słowa, i tak: do formy 1-éj należy słowo, kończące się na a, do 2-éj na e, do 3-éj na i, do 4-éj na y.