terminów gramatycznych online
forma pierwsza koniugacja
Język: polski
pierwsza koniugacja
Cytaty
Imperfekt drugi tak się też tu formuje jak w pierwszej formie, to jest z drugiej Osoby czasu doskonałego przeszłego [...].
W inszych wszystkich pierwszej Formy słowach wolno nie pisać w futurze e przed rai, ponieważ y w mowie tak jest krotkie, iż go niektorzy prawie nic nie wymawiają, nap: Donrai, aimrai, pensrai; miasto donnerai, aimerai, pensarai.
Piérwszá forma na słowa niedokonané, jednotliwé i częstotliwé i na dokonané. [...] Dáwáć. [...]
Uwagi nad formą piérwszą.
W pierwszej tedy formie umieszczamy Słowa na ać lub iać zakończone; w drugiej na eć lub ieć; w trzeciej na ić; do czwartej odnosimy Słowa na óc lub uć kończące się; do piątej na ąć lub iąć, ść, zć, dz lub c średnie.
W pierwszej tedy formie umieszczamy Słowa na ać lub iać zakończone; w drugiej na eć lub ieć; w trzeciej na ić; do czwartej odnosimy Słowa na óc lub uć kończące się; do piątej na ąć lub iąć, ść, zć, dz lub c średnie.
O formie piérwszéj. […] 1. Do téj formy należą słowa wielozgłoskowe, które przed ł mają samogłoskę i np. czynił, groził, koił.
FORMA PIERWSZA.
TRYB OZNAJMUIĄCY.
Czas teraźnieyszy.
L. p. Czytam skaytau. L. m. Czytamy skaytom. [...]
Piérwsza forma obejmuje zakończone na al., które zachowują końcową samogłoskę a, w dwóch następnych stanowiskach odmian, to jest: w ogólniku i czasowniku; mające przeto zakończony ogólnik na ać, a czasownik teraźniejszy w posłudze piérwszej na a.
Stosownie do tych różnych zakończeń w 3-éj osobie liczby pojedyńczéj czasu teraźniejszégo w niedokonanych, a przyszłego w dokonanych słowach widocznych, dzielimy słowa na trzy działy czyli formy. Do formy 1-éj należą słowa z cechową samogłoską a, np. czyta, opowiada. Do formy 2-éj z cechową samogłoską e, np. rachuje, bierze. Do 3-éj z cechową samogłoską i lub y, np. chodzi, marudzi, słyszy.
Słowa kończące się na a, należą do formy 1-éj; na e, do formy 2-éj; na i, y, do 3-éj [...] P. Jakim sposobem najłatwiej możemy dojść, do której formy należy jakie słowo? O. Do słowa trzeba dodać sobie w myśli zaimek osoby 3-éj liczby pojedyńczéj on, ona, ono, np. słuchać, (on, ona, ono) słucha, należy do formy 1-éj; słyszéć, (on, ona, ono) słyszy, do formy 3-éj i t. p. Przykłady: forma 1-sza. —a. forma 2-ga. — e. forma 3-cia.— i, y.
Wzór odmiany słów. Forma 1-sza.