terminów gramatycznych online
forma druga koniugacja
Język: polski
Cytaty
Druga FORMA nachylona Słów Cierpiących.
Jest na kształt drugiej Polskiej, z tą rożnicą, że w Polskim zażywamy na to słów czyniących trzeciej Osoby z każdego czasu z wielkiej liczby, bez pronominow; ále przecie może się kłaść imie. Francuzi zaś to wyrażają także przez czyniące słowa, i przez trzecią też Osobę z każdego czasu, ále przez małą liczbę, i nie tylko bez pronominow, ale też i bez imion, przekładając tylko partykułę on albo l'on. Chyba w pytaniu albo w małej parentezie, to też tu tę partykułę na zasadzie kładą. A to jest jedno co Impersonel Passif.
Drugá forma na Slowa niedokonané i dokonané. [...] Módz.
W pierwszej tedy formie umieszczamy Słowa na ać lub iać zakończone; w drugiej na eć lub ieć; w trzeciej na ić; do czwartej odnosimy Słowa na óc lub uć kończące się; do piątej na ąć lub iąć, ść, zć, dz lub c średnie.
Forma druga. Ta forma tém się różni od 1wszéj, że należące do niéj słowa przed ł nie i, lecz y mają. Do téj téż formy należą następujące na ał, z poprzedzającą niby miękką zakończone, jako to, bączał, beczał […].
Drugá formá na słowa niedokonané i dokonané [...]
FORMA DRUGA.
TRYB OZNAJMUIĄCY.
Czas teraźnieyszy.
L. p. Umiem moku. L. m. Umiemy mokam. [...]
Druga forma obejmuje piérwotniki i pierwiastki zakończone na ał, zachowujące tylko w pierwszém stanowisku końcową samogłoskę a, — które dopiero w czasowniku teraźniejszym i z niego wypływających trybach, biorą w jéj miejsce samogłoskę e, zmiękczającą często z przyborem j, lub zszumiającą; — mają więc ogólnik z końcówką ać, zaś posługę piérwszą czasownika teraźniejszego na e.
Stosownie do tych różnych zakończeń w 3-éj osobie liczby pojedyńczéj czasu teraźniejszégo w niedokonanych, a przyszłego w dokonanych słowach widocznych, dzielimy słowa na trzy działy czyli formy. Do formy 1-éj należą słowa z cechową samogłoską a, np. czyta, opowiada. Do formy 2-éj z cechową samogłoską e, np. rachuje, bierze. Do 3-éj z cechową samogłoską i lub y, np. chodzi, marudzi, słyszy.
Słowa kończące się na a, należą do formy 1-éj; na e, do formy 2-éj; na i, y, do 3-éj [...] P. Jakim sposobem najłatwiej możemy dojść, do której formy należy jakie słowo? O. Do słowa trzeba dodać sobie w myśli zaimek osoby 3-éj liczby pojedyńczéj on, ona, ono, np. słuchać, (on, ona, ono) słucha, należy do formy 1-éj; słyszéć, (on, ona, ono) słyszy, do formy 3-éj i t. p. Przykłady: forma 1-sza. —a. forma 2-ga. — e. forma 3-cia.— i, y.