okolicznik

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• PolTerm/1921
• Szob/1923
• Gaert/1927
• Kl/1939
• Dor/1958–1969
• Kor/1961

Części podmiotu rozwiniętego i części orzeczenia rozwiniętego. Określenia. Rodzaje określeń: a) właściwość: przydawka (dopowiedzenie, dopełniacz, przydawka), b) stosunek: okolicznik (miejsca, czasu, sposobu); c) przedmiot: przedmiot (nietylko w bierniku), bliższy i dalszy.

Okolicznikami nazywamy określenia, wskazujące na najrozmaitsze stosunki, wśród jakich odbywają się czynności i stany lub w jakich występują właściwości, oznaczane w podmiocie lub orzeczeniu. Nap. Tu i ówdzie blada jarzębina wychyla się zza płotu.

I. Części zdania: [...] C. ★Określenia: a) ★przydawka, określająca właściwość [...]; b) ★okolicznik, określający stosunek [...]; c) ★przedmiot (dopełnienie, obiectum) określa wyrazy wskazując na osobę lub rzecz.

Określenie, o które ze stanowiska określanego członu związku pytamy się zaimkiem przysłownym, np. kiedy? odkąd? dopóki? gdzie? skąd? dokąd? którędy? jak? dlaczego? oraz takimi wyrażeniami, jak po co? na co? pod jakim warunkiem?, nazywamy okolicznikiem.

Okolicznik m III 1. jęz. «określenie połączone z wyrazem nadrzędnym (np. z nazwą czynności lub stanu) związkiem przynależności (np. przysłówek określający czasownik), wskazujące najczęściej miejsce, czas, sposób, cel, przyczynę itp. tego, co oznacza wyraz nadrzędny»: Okoliczniki nie mają tak ścisłego związku jak orzeczenie, przydawka czy dopełnienie z innymi częściami zdania, nie należą więc ani do składni zgody, ani do składni rządu. Ich luźna składnia nazywa się składnią przynależności. LEHR Gram. 166. Okolicznikiem celu nie jest sam cel czynności, lecz wyraz wskazujący ten cel. Jęz. Pol. 1931, s. 110. [...].