skłonnik

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Desz/1846
• Malin/1869
• Mał/1879
• Kor/1961

Kto zastanowi się nad znaczeniem wyrazów przypadek i spadek (casus) w znaczeniu grammatycznych odmian końcowych w imionach; ten zapewne uzna ich niedorzeczność tym większa: że i co innego oznaczają. Wypadało mi więc urobić nowy na to wyobrażenie wyraz skłońnik, który najpiérwszą własność imion skłaniania się do względów myśli końcówką swoją oddaje i innego znaczenia, jako wyraz nowy, niema.

O nágłosach (Praefixa). Posługę nágłosów odbywają w językach jafeckiéj rodziny pospolicie tak zwane przyjimki, s których jedne kładą się także osobno przed pewnemi skłonnikami i nazywają się rozłącznemi, a takiemi są: bez, do, ku, nad, na, o, pre, po, prez, pod, pred, pri, prećiv, s, z, u, v; złączne zas przyjimki, t. j. takie, które nigdy się osobno w naszym języku nie używają, tylko jako nágłosy, są następujące: pa, pra, pro, pre, vy, vz, sq, su; oprócz tego przysłówek ɳe i u privativum.

[...] Nakoniec jimiesłów przeszły przybierá nie tylko końcówki rodzajowe, ale także na wzór form przymiotnikowych pojimek j, ja je i skłániá się zajimkowo, co má miejsce z jimiesłowem był, s którego urábiámy formy pojimkowe na rodzáj męzki były, na rodzáj żeński była, na rodzaj nijaki byłe; w liczbie mnogiéj używámy tylko w niektórych skłonnikach formy pojimkowéj dla uniknieniá dwuznaczności [...].

Jak wszystkie nasze przysłówki są w gruncie rzeczy tylko pewnym skłonnikiem odpowiedniego odmiennego wyrazu, np. twardo jest dawnym accus. nijakim od przymiotnika tward (twardy), a dobrze locatiwem od dobr.

Niewiele natomiast nowych terminów przynosi gramatyka z amatorstwa zresztą zajmującego się językiem J. N. Deszkiewicza [...].

Casus — skłonnik, verbum reflexivum — zwrotne.

Niewiele natomiast nowych terminów przynosi gramatyka z amatorstwa zresztą zajmującego się językiem J. N. Deszkiewicza [...].

Casus — skłonnik, verbum reflexivum — zwrotne.

Podobną popularność, jaką za czasów Oświecenia zyskał podręcznik Kopczyńskiego, w drugiej połowie dziewiętnastego wieku osiągnęła gramatyka A. Małeckiego [...].

Flexio — fleksyja: casus — skłonnik (1879), genus — strona, verbum reflexivum — czasownik zwrotny, modus coniunctivus — przypuszczający, idealny, warunkowy, infinitivus — bezokolicznik (1879), participium praesentis — imiesłów współczesny, praeteriti — zaprzeszły.

Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego [...].

Flexio — nauka składania i spajania: casus — skłonnik, verbum reflexivum — zwrotne, participium praeteriti — imiesłów zaprzeszły.