Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

skrócenie skrót

Hasło w cytatach: skrócenia
Język: polski
Dział: Ortografia (współcześnie)
Definicja współczesna

skrót

Cytaty

Osobliwsze skrócenia w Angielskim Języku są. abt, about około ben't, be not nie bądź Bp. Bishop Biskup can't cannot nie może [...]

Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.

Takoż, trudno kilka napisać linij, by nie wypadło użyć głoski wielkiej, a częstokroć i skróceń.

Kropka służy do oznaczenia myśli skończonej i zupełnej, na znak wyrazów skróconych, i t. d. Kładziemy ją [...]:

III. Po głoskach pojedynczych początkowych oznaczających skrócenie wyrazu, np.

J. O. K . jest to samo, co Jaśnie Oświecony Książę.

Niekiedy zamiast całych wyrazów, piszą się początkowe tylko ich głoski z dodaniem kropki, która w takim razie jest znakiem skrócenia, nie zaś przestanku, np. d. (dnia), m. (miesiąca) [...] Zamiast wyrazów używają się w pewnych zdarzeniach powszechnie przyjęte znaki, które także do skróceń należą; np. § (paragraf). Niekiedy w skróceniach dodaje się zakończenie wyrazu, np. 1ód, 2re.

W narodowych zaś wyrazach naszych używamy x jedynie chyba jako skrócenia, a to zamiast ksiądz, książę, księżna i księstwo; np. X. Kopczyński, X. Sapieha, W. X. Poznańskie.

Niektóre słowa mają po trzy słowoczasowniki, pierwsze dwa są prawidłowemi, a trzeci ostatni nieprawidłowym; bo utworzony z tych przez skrócenie.

Pobłaża się w mowie i pisowni ze zwyczaju używać skróceń; ale jinnemi literami to skrócenie na końcu wyrazów nie wolno zastępować, tylko jak pierwotny ma słowoczasownik, tak i w pochodnych skróconych pisać.

Również używa się wielkiej litery w skróceniach, aby uniknąć ciągłego powtarzania pełnego tytułu, n. p. Akademia (zamiast: Akademia Umiejętności w Krakowie i t. p.), Wydział (zamiast: Wydział Towarzystwa ochrony zwierząt i t. p.) [...].

Skrócenia mogą być oznaczane przez wielkie litery np. Fl. = Psałterz florjański.