terminów gramatycznych online
zamiennia wymiana wyrazów
Język: polski
- Część czwarta. Rzecz o zdaniach: Such/1849
- Dodatek trzeci: Szum/1809
- O postaciach mowy: Kam/1870
- ROZDZIAŁ PIĄTY. O przenośniach czyli figurach stylu.: Szum-2/1809
- Składnia: Kurh/1852
Cytaty
Zamieńnia retoryczna w stylu, metonimia.
Pierwsza przenośnia nazywa się Metonimia. Jest to wyraz Grecki, znaczy zamianę, można więc ją po Polsku nazwać Zamieńnią.
Gwoli szczegółowéj mysli mówiącego, dla gładkości, dźwięczności, nadobności i jasności toku mowy, tudzież ze względów poetycznych przestawiamy słowa z porządku przyrodzonego. Kiedy atoli samo przestawianie słów owym potrzebom nie wystarcza, zamieniamy je w inne, wyrzucamy niektóre lub wstawiamy nowe; takie sprawy zowią się postaciami gramatycznémi, jak: zamiennia, wyrzutnia, dodatnia.
Nieprzyjemnemu zbiegowi głosek można zaradzić, 1ód skracając zdania lub wyrażając je w zupełności [...]; 2re używając tak nazwanych postaci grammatycznych, jakiemi są: przekładnia (перемѣщенiе словъ); zamiennia (замѣненiе одного слова другимъ), dodatnia (прибавленiе словъ) i wyrzutnia (выпущенiе словъ). Przekładnia jest to zmiana miejsca wyrazów.
Przez zamiennią rozumié się zastąpienie jednych wyrazów innemi, bez zmienienia jednak myśli. Służą do tego wyrazy blizkoznaczne, i tworzące się z nich obróty mowy, które mogą być brane jedne za drugie. Np. Stwórca albo Bóg. Jak się zowie? albo jak mu na imię? Posługują także do zamienni rozmaite, lecz jednoznaczne formy grammatyczne. Np. Twa zam. twoja; Zwiądł zam. zwiędnął.
Zamiennia jest to zastępowanie jednych wyrazów przez drugie bez zmieniania myśli, np. Z domu rodzicielskiego (zamiast z domu rodziców) najdroższe wynosimy wspomnienia.