terminów gramatycznych online
rzeczownik nieżywotny
Język: polski
Cytaty
Rzeczowniki nieżywotne płci nie wyrażają, a jednak mają rodzaje.
Należy kończyć na ę nietylko rzeczowniki żywotne: cielę, dziecię, dziewczę, jagnię, lwię, książę, kurczę, prosię, zwierzę; ale i nieżywotne: brzemię, ciemię, dymię, imię, plemię, ramię, siemię, wymię, znamię.
Tak samo i Rzeczowniki nieżywotne acz żadney płci nie mają, należą do tych trzech rodzajów: stoł, książka, pióro.
Gatunki i Nazwiska Rzeczowników. Rzeczownik żywotny [...] nieżywotny [...] mężczyński.
Forma I. Do tej Formy należą Rzeczowniki męzkie, w której dzielą się na Mężczyńskie, Samcze, i Nieżywotne, a nadto wszystkie te rozkładają się w niej na cztery Przedziały obejmujące zakończenia tychże Rzeczowników i 5ty Spadek liczby pojedyńczej, na których-to wszystkich zasadza się spadkowanie całej tej Formy. W Formie tej jest zakończenie męzkie i żeńskie.
§ 18. Już z tych przykładów widać, że rzeczownikami mogą być wyrazy o bardzo różnym znaczeniu, dla tego też w gramatyce, wśród samych rzeczowników, odróżniamy rzeczowniki osobowe od rzeczowych, żywotne od nieżywotnych, zmysłowe od umysłowych, własne od pospolitych, zbiorowe od jednostkowych.
Rzeczowniki żywotne oznaczają istoty żywe, poruszające się (człowiek, królik, pan, siostra, nauczyciel, uczeń, przekupka, lew, krokodyl); nieżywotne — są to nazwy wszelkich przedmiotów martwych, oraz pojęć, a także roślin, jednym słowem tego, co nie może przenosić się z miejsca na miejsce (dom, stodoła, klucz, stół, lipa, dąb, jabłoń, krzak, rola, miecz, pancerz, głód, wesele).
Wyrazy: dom, albo rzeka, lipa, tarcza są to rzeczowniki nieosobowe (rzeczowe), jednocześnie są to rzeczowniki nieżywotne, jednostkowe, oraz są imionami pospolitemi.
Końcówkę u w dopełniaczu mają: [...] rzeczowniki obce, nieżywotne: aktu, tomu, poematu, nerwu, rynku, placu...