terminów gramatycznych online
imię nieżywotne
Cytaty
4ty przypadek tylko u imion osób męzkich, kończy się jak 2gi przypadek, np. Kapitanów, u innych zaś zwierzęcych i nieżywotnych imion zawsze jak 1wszy, np. chleby, chleby; konie, konie.
Nadto Imiona są: [...] 4) nieżywotne, gdy znaczą rzeczy nie żyjące, np. szabla, zgrzebło, pióro.
Do [imion] nieżywotnych należą imiona roślin, chociaż znaczą rzeczy żyjące, np. dąb, fiołek, wierzba.
Ponieważ rodzaj imion nieżywotnych czyli żadnéj płci nieznaczących, poznajemy przez zakończenie, wypada więc mówić B. o rodzaju imion z zakończenia.
Wyrażenia przysłówkowe są te; a) w których przyimki swój rząd tracą np. chłop w chłop, koń w koń; [...]; c) albo gdy imiona żywotne kładą się, jakby [imiona] nieżywotne; np. siadł na koń, zamiast na konia, i t. d.
Owad, gad, płaz, a nawet lud, jako nazwy pojęcia oderwanégo, zbiorowégo odmieniają się zupełnie wedle wzoru imion nieżywotnych.
Niektóre jednak i tego rodzaju słowa czasem dwoisty rząd mają np. bronić z nieżywotnemi imionami rządzi 4. Skł. np. bronię sławy swojéj, ze żywotnemi 2. Skł. bronię matkę.
Wszystkie zaś imiona nieżywotne a nawet stworzeń żyjących, w których płci wyraźnie rozpoznać nie można, lub na których płęć nie zwraca się uwaga, nie należą ani do jednego ani do drugiego rodzaju, to jest krócéj mówiąc, są rodzaju rzeczowego czyli nijakiego.
Chociaż wszystkie imiona nieżywotne są w potocznéj mowie rodzaju rzeczowego, można jednak rzeczy martwe a nawet oderwane wyobrażenia obdarzyć życiem i wyznaczyć im przez analogiją stosowny rodzaj, co ma częstokroć miejsce w poezyi i w stylu wyższym, i służy do nadania niezwykłėj mocy i malowniczéj piękności językowi angielskiemu.
Kiedy tedy sami Anglicy zgodzić sięmiędzy sobą nie mogą w rodzajowaniu imion nieżywotnych i zwierząt płci wątpliwéj; bezpieczniéj i wygodniéj jest dla cudzoziemców używać zawsze podobnych imion w rodzaju niejakim z zaimkiem osobistym it i dzierżawczym its.
Niektóre imiona nieżywotne, przy zachowaniu jednego i tego samego zakończenia, używają się zarówno w rodzaju męskim i żeńskim.