terminów gramatycznych online
litera niema spółgłoska
Język: polski
Geneza: por. łac. litterae muttae (mutus 'niemy'), niem. Stummen Buchstaben (stumm 'niemy')
- Część pierwsza. O wymawianiu liter: Lor/1907
- II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
- Nauka czytania: Sekl/1547
- O literách włoskich i wymowieniu ich: Sty/1675
- Słownik: Mącz/1564 (war. B)
littera niema, niema
Cytaty
Głośnik miedzy dwiema niemema. Bab bąb beb bęb [...]
Dwie nieme pr[z]ed głośnikiem. Bda bdą bde bdę [...]
Mutae literae, Littery nieme, Niemájące sámy z siebie żadnego dźwięku jesli k niem vocales á głośne littery nie będą przyłożone.
Konsonantámi záś społ brzmiące lub nieme, te wszystkie insze litery oprocz owych piąćiu [wokał = samogłosek].
Portugalskie h (agá) jest literą niemą czyli niegłośną, t. j. wcale się nie wymawia; sylaby ha, he, hi, ho, hu, hy czytają się zupełnie jak a, e, i, o, u, y:
hora (cz. ora) godzina hoje (cz. oże) dziś [...].
Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].
Terminologia. Litera vocalis e, i — litera sama przez się brzmiąca, wokał(a) cienka, subtelna, a, o, u — rubsza, mią(ż)sza, consonans muta — spół brzmiąca, konsonans, konsona (s. 224) niema, lenis — cienka (s. 9—10), fortis — ruba; syllaba — syllaba, accentus — akcent.