terminów gramatycznych online
konsonans
Język: polski
- De syntaxi, abo o złączeniu słów: Sty/1675
- II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
- O literách włoskich i wymowieniu ich: Sty/1675
- Pierwsza część (O pronuncjacjej albo wymawianiu liter i sylab francuskich, O dyftongach francuskich, O apostrofach i akcentach): Duch/1699
Cytaty
Konsonáns G, tákąs ma okoliczność, jako literá c, tylko że g, bywa cieniej i lzej wymawiáne [...].
Literá S, uprzedza niemál wszytkie konsonántes, jáko Sbranare Roższárpáć [...].
Konsonáns c, ráczej się przemienia w Włoskim języku w literę g, jáko Ago Acus Igłá [...].
lo [...] ále pierwszá Konsonáns powinná być S, ná przykład: Lo Scolare Zak.
Con, mor, per, et gdy sie kłádzie z ártykułem il, lub la, tedy podczász tráci ártykułowi Vocalem i, á osobie ostátn[a] Consonantem [...].
S [...] przed konsonansem głosu nie wydáje [...] v. g. estre, bydź.
Nie spełniała tych postulatów nie w tym zresztą celu wydana gramatyka F. Menińskiego. Zrealizował je dopiero F. D. Duchênebillot.
Terminologia. Litera vocalis — litera (sama, s. 10) przez się brzmiąca, wokal (s. 5), diphthongus — dyftong, consonans — ta, co bywszy złączona z inszą literą brzmienie wydaje, co wespół z drugą literą brzmi, konsonans (s. 7); syllaba — syllaba, accentus — akcent.
Podobnie postępował i J. Januszowski, u którego pojawia się litera, wokalisz, dyftong, neologizm litera consonans — konsonans, syllaba, accentus — akcent.
Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].
Terminologia. Litera vocalis e, i — litera sama przez się brzmiąca, wokał(a) cienka, subtelna, a, o, u — rubsza, mią(ż)sza, consonans muta — spół brzmiąca, konsonans, konsona (s. 224) niema, lenis — cienka (s. 9—10), fortis — ruba; syllaba — syllaba, accentus — akcent.
Przeprowadzona jej krytyka w stosunku do Duchênebillota budzi ciekawość, jak wyglądała ona u samego Malickiego, bo każe się spodziewać u niego i pod tym względem szeregu zmian.
Terminologia. Litera vocalis — wokala, przez się brzmiąca, swój własny głos mająca, diphthongus — dyftong, consonans — konsona, konsonans, współbrzmiąca muta; syllaba — syllaba, accentus — akcent.
Więcej ich [terminów] można znaleźć u K. Cellariusa.
Terminologia. Litera vocalis brevis — przez się brzmiąca, samobrzmiąca, wokales (s. 158) krótka, longa — długa, diphthongus — sowito brzmiąca, consonans muta — współbrzmiąca, konsonans (s. 158) niema, liquida — głośna; syllaba — syllaba.