terminów gramatycznych online
konsonant
Język: polski
Cytaty
B dwojáko, Naprzod ślub sponsio: potym ślub' z kreską sponde, á zowiem to miękkie b, cum iota adscripto, i wszystkie tákie consonanty z kreską.
Y Tákże jáko proste I. bo jest i vocalis kiedy mowiem, y Polacy y Czechowie; jest i consonant: biyą, zyął go strách: i Diptong czyni, witay, lepiey, woysko, vyrzał.
Konsonantámi záś społ brzmiące lub nieme, te wszystkie insze litery oprocz owych piąćiu [wokał = samogłosek].
Literá S, uprzedza niemál wszystkie konsonántes, jáko Sbranare Rozszárpáć [...].
U, Znájduje sie w Włoskim języku dwojákie, pierwsze bowiem jest wokałem położone przed konsonántem, jáko Ulcere Wrzod, Uguento Maść.
L, M, N, R, Te cztery Consonantes gubią niekiedy wokał ostátniej sylláby w słowie, ták przed wokałem, jáko i przed Konsonántem, a przed Vocalem bywa Consonans Apostrofem náznáczona, przed Comma záś to jest, przed takiem znákiem, w periodzie, záchowują sobie w cále ostátne wokáły [...].
Con, mor, per, et gdy sie kłádzie z ártykułem il, lub la, tedy podczász tráci ártykułowi Vocalem i, á osobie ostátn[a] Consonantem [...].
Wokále [...] są te sześć, a e i o u y; wszystkie záś inszé są konsonanty; ták názwáné z łáciny, to jest nie przes się, ále wspuł brzmiącé.
A i E nigdy nie kłádziemy przed Słowkiem, ktore się záczyna od Vocali, álbo od H. ále tám kłádziemy Ab: Ex. Ale Ab kłádziemy też i przed Consonantem, osobliwie przed R i przed S. jáko: abs re ab Senatu.
Wokale tak nazwane z łaciny, to jest przez się brzmiące, albo swoj własny głos mające są te sześć: a, e, i, o, u, y; wszystkie zaś insze są konsonanty; tak nazwane z łaciny, to jest nie przez się, ále wspuł brzmiące, gdyżby się nie wymawiały bez wokal.
Ci co przy tém uporczywie obstąją, że w jęz. starosł. r i l w takich zgłoskach były zwykłymi konsonantami [...] niechby uwzględnili choć tę jednę uwagę, że w takim razie narzecze starosł. byłoby w całym świecie jedynym owym językiem, w którym w zgłoskach brzmienie r i l zawierających panowałaby zupełna jednostajność.
Przed konsonantem, czyli przed spółgłoską lub niezgłoskotwórczem i̯ (j).