Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

verbum auxiliare

Hasło w cytatach: auxiliare, auxiliaria, verba auxiliaria, verbum aux.
Język: łaciński
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

Verba auxiliaria, pomocne słowá bez ktorych Włoszy w złączániu słow, nic wskoráć nie mogą. á tych mają dwoje, miánowićie pierwsze, Io sono ja jestem [...] Á wtore Io hò mam.

VERBUM AUXILIARE.

SONO Jestem.

INDICATIVUS PRAESENS.

Singularis, Jo sono, Ja jestem [...]. Pluralis Noi siāmo My jesteśmy [...].

Ktorego zwyczáju mowy nie uzywa sie: gdyż ráczej Włoszy cum Perf: S. et Comp: verbi aux. sono mawiáją.

Klucz Języka Fráncuskiego [...] jest, nauczyć się tych słow, Avoir, i être dobrze konjugowáć i złączyć, ktore te słowa zowią się auxiliaria, po Polsku pomocne, bo się ná nich wszystkie słowá ják activa, ták passiva składáją.

Klucz języka Francuskiego i najpewniejszy sposob do pojęcia prędko tegoż jezyka, jest nauczyć się tych słow, Avoir i étre, dobrze konjugować i złączyć, ktore te słowa zowią się auxiliaria, po Polsku pomocne, bo się na nich wszystkie słowa jak activa i passiva składają.

Le Verbe Sum, es, est, est un Verbe Auxiliare, car il fert à la formation de plusieurs tems.

[...]

Verbum Sum, jestem, es, est, nazywają Verbum Auxiliare, posiłkującym, albowiem służy do formowania wielu czasów innych Werbow.

Przyszły niedoskonały, staje się z nieskończonego pierwszego, i posiłkuiących słów (verba аuxiliaria) буду będę, стану zacznę, na przykł: буду писать będę pisał.

Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.

[Verbum] Auxiliare. [Słowo] Posiłkowe.

Wreszcie sprawomiany okazały się niedosyć wystarczającemi w własném ich mianie do oddawania wszelakich względów, w jakich sprawy przedstawiały się pojęciu; słowo człowieka nadało im także pomocników, których ogół przezwiéjmy posiłkowiec, (verbum auxiliare).