Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

a otwarte

Hasło w cytatach: a otwarté
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Część III. Pisownia: Mucz/1825
  • Część V. O pisowni: Jak/1823
  • O głoskach i dwógłoskach czyli o pisowni: Ant/1788
  • O samogłoskach. O znamionach nad samogłoskami (W. Szwejkowski): Rozp/1830
  • Opis fizyjologiczny i rodowód samogłosek: Malin/1869
  • Rozdział II. O Rzeczowniku: Szt/1854
  • Wyjątkowe prawidło: Oż/1883

Cytaty

Aw. Brzmi jak a otwarté n.p. law prawo la. Wyłącza się awry skosy araj gdzie a jest ściśnioné.

Ow. Brzmi [...] w tém imieniu knowledge znajomość i jego pochodnych brzmi na ksztáłt a otwartégo.

Nad a znamie prawe, (á) które miało znaczyć wymówienie jego otwarte. Zarzucone potém znamie to wskrzesił Kopczyński, lecz już nie a otwarte ale ściśnione znaczyć niém każe.

[…] Kopczyński zaleca i samogłoskę a kréskować, ale, że prawie nikt, nie czuje różnicy w wymawianiu między a ściśnioném i a otwartém; przeto słusznie to prawidło, tak trudne do zachowania, upadło […].

Autor Grammatyki nie dając dostatecznego rozróżnienia a otwartego od ściśnionego, zostawia każdemu doświadczanie różnicy w tych wyrazach pán, sám, od tych pana, sama, dodając, że w piérwszym razie niezawodnie usta się ściskają, w drugim otwiérają.

Mają ten przypadek IV, l. p. na: ę, wszystkie rzeczowniki swojskie i cudzoziemskie, pospolite i własne, zakończone w przypadku I, l. p. na: a otwarte.

A jasne, nazwane przez kś. Kopczyńskiego otwartym, które kréskują księgi s czasów Zygmuntowskich, wygłászá się otwartym kanáłem ust, lecz ściśnionym, czyli raczéj spłaszczonym przy krtani […].

Z odmianą w 2m przypadku na a, więcej otwarte niż samogłoska u, na którą jednak o trzy razy więcej mamy rzeczowników, jak na a otwarte.