terminów gramatycznych online
stopień przyrównający
Język: polski
- Adverbium: Don/1595
- De syntaxi, abo o złączeniu słów: Sty/1675
- Grammatici elementa: Don/1583
- II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- Nomen: Don/1649, Don/1595
- O imieniu: Nał/1774
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O literách włoskich i wymowieniu ich: Sty/1675
- Słownik: Bart/1544
Stopień wyższy
Cytaty
PRZYROWNAJĄCY gram. 'stopień wyższy' comparativus gradus in grammatica przyrownający stopień, positivus przedni, ut doctus, doctior comparativus, superlativus przewysz(sz)ający R h1v (md); Stopień przyrownający comparativus gradus RN (wykl. przednia); comparativus gradus, ut doctior przedni (!) (w oryg. wyraz przekreślony), przyrownający RN (k. tyt.); adverbia positivi gradus położonego stępnia, comparativi przyrownającego, superlativi przewysz(sz)ającego R X2v (md). Zob. NADWYSZSZY, PIRWSZY, POŁOŻONY, PRZYSŁOWIE, SŁOWO, WSTOPIEŃ.
Der Positivus hesst przedni (von. S. 44, C. 6 an położony), der Comparativ przyrownájący, der Superlativ przewyższájący genannt (S. 4).
Przyrownający stopień ktoremu spadkowi służy? Comparativus gradus cui casui servit?
We trzech stopniách przyrownánia, to jest w Położonym, w Przyrownájącym i w przewyszájącym.
In tribus gradibus comparationis, scilcet Positivo, Comparativo et Superlativo.
Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.
Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni/ jáko náuczony. Przyrownájący/ jáko uczeńszy. Przewyzszájący/ jáko nauczeńszy.
Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].
Adverbium simplex — proste, compositum — złączone; terminatio — (s-, s. 39) kończenie, terminacyja, comparatio — przyrównanie: gradus positivus — stopień pierwszy, comparativus — przyrównający, superlativus — przewyższający, incomparabilis — nieporównany, tempus (im)perfectum — czas (nie)doskonały przeszły.
Comparativus Przyrownájący, ktory Positivo przyrownány więcej waży, jáko più dotto uczeńszy [...].
DE COMPARATIVO O przyrownájącym stopniu.
P. Co to jest Przyrownający Stopień? O. Jest to Sposob stosowania jednej rzeczy do drugiej w jej Jakości.
P. Wiele Rodzajow czyli Rożnic jest takowych Stopniow Przyrownających? O. Trzy: I. Przyr. Stopień Rowności, ktory się robi przydając słowka, autant, aussi [...] przed Dodanemi Im. autant habile tak sprawny [...] (Comparatif d’égalité). 2. Przyr. Stopień, pokazujący więcej (le Comparatif d’excès), ktory się robi kładąc słowko plus przed Dodanemi Imionami; jako to plus habile, sprawniejszy [...]; 3. Przyr. Stopień pokazujący mniej (le Comparatif de défaut), ktory się staje przez słowko moins mniej, położone przed Dodanym Imieniem; jako to moins habile mniej sprawny [...].
Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.
Terminologia Donata [...].
Gradus positivus — przedni, położony, comparativus — przyrównający, superlativus — przewyższający, verbum frequentativum — częstoczyniące, tempus perfectum — wyobrażenie doskonałe.
Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].
Adverbium simplex — proste, compositum — złączone; terminatio — (s-, s. 39) kończenie, terminacyja, comparatio — przyrównanie: gradus positivus — stopień pierwszy, comparativus — przyrównający, superlativus — przewyższający, incomparabilis — nieporównany, tempus (im)perfectum — czas (nie)doskonały przeszły.
Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].
Etymologia — słowawczątek [...], compartio — równanie: gradus positivus — stopień kładący, comparativus — (przy-, s. 258) równający, superlativus — przenoszący, incomparabilis — nierównany, tempus imperfectum — czas niedoskonały, niedoskonale przeszły, perfectum — (doskonale) przeszły.