Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek wskazujący

Hasło w cytatach: wskazujący
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
  • Nauka o wyrazie: Kl/1939
EJO 1999, 663 Definicja współczesna

Zaimek wskazujący. Wyrażenie stosowane w dwóch funkcjach: deiktycznej i anaforycznej. W funkcji deiktycznej, czyli wskazującej sensu stricto, występuje przy naocznym wskazywaniu przedmiotów [...]

Cytaty

On, ten, tamten, ów - może oznaczać osobę, rzecz wskazaną przez towarzyszący wypowiedzi gest [...]. Stąd i nazwa tych zaimków: wskazujące. Ponadto oznaczają one osobę, rzecz nazwaną w poprzedniej wypowiedzi.

Trochę tylko osobliwszych terminów przynosi o ograniczonym zresztą zakresie podręcznik F. Żochowskiego [...].

Nomen numerale cardinale — główne, pierwotne, ordinale — porządkowe, collectivum — zbiorowe, multiplicativum — ilokrotne, proportionale — ilorakie, indefinitum — nieokreślne, pronomen reflexivum — zaimek zwracający, demonstrativum — wskazujący, infinitum — ogólny twierdzący z niepewnością.

Podobną popularność, jaką za czasów Oświecenia zyskał podręcznik Kopczyńskiego, w drugiej połowie dziewiętnastego wieku osiągnęła gramatyka A. Małeckiego [...].

Nomen substantivum singulare — rzeczownik jednostkowy, abstractum — oderwany [...], pronomen demonstrativum — zaimek wskazujący, verbum (in)transitivum — czasownik (nie)przechodni.

Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego [...].

Nomen numerale cardinale — liczebnik główny, ordinale — porządkowy, collectivum — zbiorowy, multiplicativum — składowy, proportionale — gatunkowy, indefinitum — nieokreślny, pronomen reflexivum — zaimek zwrotny, demonstrativum — wskazujący, infinitum — nieokreślony, verbum (in)transitivum — (nie)przechodne.

Niektóre z przytoczonych terminów znaleźć można i u A. A. Kryńskiego [...].

Nomen numerale — liczebnik, liczbownik, pronomen personale — zaimek osobowy, reflexivum — zwrotny, demonstrativum — wskazujący, infinitum — nieokreślny, verbum (in)transitivum — czasownik nieprzechodny.

Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].

Semantyka [...]; zaimek odpowiednikowy, osobowy, zwrotny, wskazujący, nieokreślony, przysłowny, czasownik (nie)przechodni, przysłówek liczebnikowy, zaimkowy; partykuła, wyrazek.