terminów gramatycznych online
zaimek względny
Zaimek względny. Wyrażenie, które - wg ujęć tradycyjnych - kumuluje 2 funkcje: I. zespala zdanie względne z grupą imienną należącą formalnie do zdania głównego; 2. pełni funkcję składnika (części) zdania względnego, zastępując w nim grupę imienną, którą ono determinuje.
Cytaty
Zaimki są piąciu rodzajów [...] względné są this, that, it, same, who, który która, które, what co który która które, which co, który, która, które these, those.
Mówiliśmy, iż Zaimki są osobisté, skazującé, względné, dzierżawczé, i bezokoliczné; obaczmy teraz ich użycie.
[Pronomina] Relativa. [Zaimki] Względne.
1) Dla wzmocnienia i podwyższenia stopnia w przysłówkach, dodaje się do stopnia wyższego i najwyższego zaimek względny rodzaju nijakiego, co […].
Zaimki od różnego swego znaczenia dzielą się na 1) osobiste, 2) dzierżawcze, 3) ukazujące, 4) pytające, 5) odpowiadające, 6) względne.
Zaimek względny zowie się tan, który sam przez się użyty być nie może; ale się do imion i zaimków jakiegokolwiek bądź gatunku i osoby odnosi; i przez to służy do połączenia myśli niepomieszczonych w jedném zdaniu.
Zaimki względne Mają wzgląd na imię lub zaimek który je poprzedza, i z którym się zgadzają, a nadto służą do zapytowania. Rzeczowne: kto, co, nikt, nic, Przymiotne: czyj, czyja, czyje, który, która, które, jaki, jaka, jakie.
Rozdział IV. zawiera Zaimki z ich znaczeniami. Uchyliłem atoli z między nich Zaimek pytający, gdyż się pospolicie zapytuje Zaimkami względnemi. Spadkowanie Zaimków nieforemnych, i t. d. wyrażono tu nieco obszerniej niż w innych dotąd Grammatykach.
Zaimek jaki, a, e, jeżeli używamy za zaimek względny, który, a, e, wtedy zgadza się z rzeczownikiem w rodzaju i liczbie, a w przypadku zaś stosuje się do rządu słowa, lub przyimka; np. człowiek, któremu mówiłem; książki, za jakieśmy zapłacili [...].
Inne rodzaje zaimków, czyli raczéj przymiotników zaimkowych, są te: [...] 10) Względne, to jest odnoszące się do poprzedzających rzeczowników są te: który, niektóry, jaki, jakowy, żaden.
Zaimki względne całe zdanie do poprzedzającego przedmiotu odnoszą; np. Nauka, którą tak lubię, uczyni mnie światłym. [...] Zaimki względne są nazstępujące: który, która, które; jaki, jaka, jakie; jakowy, jakowa, jakowe; kto, co; co.
Zaimki względne są tak nazywane, że się ścigają do poprzedzającego imienia lub zaimka osobistego, który dla tego nazywa się ich poprzednikiem. Są one następujące: who, which, that, what i such as. Wyjąwszy who, który ma przypadek dzierżawczy i podmiotowy, żaden z nich nie odmienia się ani przez liczby, ani przez rodzaje, ani przez przypadki, które tworzą się za pomocą przyimków of i to.
Przypomnieć tu sobie należy cośmy powyżej [...] powiedzieli, że z pomiędzy zaimków względnych who wraz ze swoim przypadkiem dzierżawczym whose i podmiotowym whom używa się tylko mówiąc o ludziach kiedy zachodzi pytanie który, która lub którzy z pewnéj liczby; that o zwierzętach, rzeczach i ludziach; what tylko o rzeczach a w zapytaniach i wykrzyknieniach o osobach.
Czasem zaimek względny jest rządzony przez położony na końcu zdania przyimek, i taka składnia jest często używana w prozie i w potocznéj mowie i wynika z ducha języka angielskiego.
Zaimki względne są te, które się siągają do osoby lub rzeczy już wyżéj wymienionéj; te są: który, która, które; jaki, jaka, jakie; kto, co gdzie.
Wszelkie zajimki oznaczające osobę 3cią dzielą gramatycy według jich znaczeniá jak następuje: [...] Zajimki pytające się o osoby, zwiérzęta lub rzeczy lub jich przymioty, są: kto? co? który? która? które? jaki? jaka? jake? […]. Te same zajimki bez zmiany swéj formy służą w języku polskim do oznaczaniá zajimków względnych (pronomina relativa), które częstokroć w jinnych językach mają włáściwą sobie formę [...].
Zamiást zajimka względnego który, która, które, używá język nasz cáłkiem práwnie według upodobaniá mówiącego lub piszącego zajimka co w mianowniku obudwu liczb […].
Zaimki względne, odnoszą się zawsze do rzeczownika albo innego zaimka poprzednio wymienionego.
Zaimek względny wyraża wzgląd na istotę, wymienioną w zdaniu główném; niekiedy zaimek ten ściąga się nie do jednego wyrazu, lecz do całego zdania […]. Zaimki względne są: który, jaki, kto, co.
Zaimki, według wewnętrznéj swéj istoty, dzielą się na osobiste, zwrotny, dzierżawcze, pytające, względne, wskazujące i nieokreślne.
Zaimki względne są takie, które wyrażają wzgląd na osobę lub rzecz, o której w poprzedzającem zdaniu była mowa, np. Bóg, który cały świat z niczego stworzył, jest wszechmocny. Ogród, po którym przechadzaliśmy się, jest prześliczny.
Zaimek jest to część mowy odmienna, która używa się zamiast rzeczownika, (imienia) albo też służy do jego określenia: Mama twoja była w domu, [...] jéj nie zastałam. [...] Zaimek podług rozmaitego swego znaczenia bywa: osobisty, zwrotny, dzierżawczy, ukazujący, pytający, względny i ogólny.
Zaimek względny [wzgłędny], inaczej łączący, oznacza swą zależność lub odnoszenie się do imienia, po którém zaraz następować powinien: który-a-e, jaki-a-e, kto, co.
Jeżeli kto szuka i pyta nas, wnet zapytujemy: kto. co! kogo czego? Mamy zatem zajimek 1 szukający, 2 wskazujący bliżej, 3 wskazujący dalej, 4 wsk. najdalej, 5 osobisty Sam, 6 Względny który, 7 osobowy objasniający Ja, Ty, 8 Dzierżawczy, 9 przymiotnikowy Jaki, Jaka. Odp. Taki, Taka, 10 własności czyj, czyja; 11 nieokreslne rozmaite.
Inne znowu odnoszą nieraz całe zdanie do rzeczownika poprzedzającego; np. Oto przyjaciel, którego kocham nad życie! Zaimki takie nazywamy [zaimkami] względnemi, ponieważ oznaczają wzgląd na poprzednie rzeczowniki, czyli odnoszą się ze swem zdaniem do poprzednich rzeczowników.
Zaimek; kto, co, używa się zarówno jako pytający i jako względny. [...] zaimki: kto, co, są względnemi ponieważ oznaczają wzgląd na poprzedzający przedmiot czyli odnoszą się do niego z całém swojém zdaniem.
Zdania poboczne, wyrażające pewien wzgląd czyli powoływanie się na osobę lub rzecz zdania głównego, zowią się [zdaniami] względnemi, a spajają się z niém za pomocą przysłówków lub zaimków względnych: kto, co; który, -a, -e; jaki, -a, -e; którędy, jak, gdzie, kędy, skąd, odkąd, dokąd, itp.
Мѣстоименія бываютъ: […] 5) Относительныя, [zaimki] względne, показываютъ отношеніе къ предыдущему предмету kto, со, czyj, jaki, który; напр. Spotkałem przyjaciela, z którym pięć lat się nie widziałem.
Zaimki względne są pod względem formy prawie te same, co i zaimki pytające (który, jaki, kto, co, czyj); znaczenie zaś względnych maja wtedy, gdy odnoszą się do osób lub rzeczy tylko co wymienionych i łączą je ściśle z nowym zdaniem. Stąd też przy użyciu ich zachować należy wzgląd na wyrazy poprzednio wymienione, do których się one odnoszą.
Zaimki względne (pronomes relativos) są: quem, który, która (jeżeli się mówi o osobie), que który, która, które (o osobach i rzeczach), qual jaki, który, quanto ile, cujo którego czyj-a-e. Na prz.: o homem a quem vi ― człowiek którego widziałem [...].
Zaimki, wprowadzające jakieś nowe określenie, jakiś nowy wzgląd na osobę lub rzecz, o której już poprzednio była mowa, nazywają się zaimki względne.
Zaimki względne są następujące: który (nie: któren), która, które; jaki, jaka, jakie; kto, co.
Zaimek. Zaimki rzeczowne, przymiotne i przysłowne. Zaimki odpowiednikowe. Zaimki osobowe, zwrotne, dzierżawcze, wskazujące, względne, pytające i nieokreślone.
Ze względu na znaczenie dzielimy zaimki na: a) osobowe (ja, ty, my, wy...), b) zwrotne (siebie, sobie, się ...), c) dzierżawcze (mój, moja, moje...), d) wskazujące (ten, ta, to, on, ów, tamten...), e) względne (który, która, które, jaki...), f) pytające (jaki? który?...), g) nieokreślne (ktoś, czyjś, jakiś...).
Zdania podrzędne mogą być niepołączone: Kto w piątek skacze, w sobotę płacze. spójnikowe: Zdziwiłem się, żeś mię nie poznał. i względne: (rozpoczynajace sie od zaimków względnych); Żółkiewski, który wygrał tyle bitew, poległ pod Cecorą.
Oprócz właściwych zaimków, istnieją tak zwane zaimki przymiotnikowe (pronomes adjectivos) [...].
Dzielą się na:
1) Wskazujące (demonstrativos): [...].
2) Względne: que (który, a, e) i cujo, a, os, as, (którego, której, których), quem (kto).
★Zaimki (pronomina) - wyrazy zastępujące imiona i przysłówki: [...] C. ★Osobowe (personalia), np. ja, ty, ★zwrotne (reflexiva), np. się, ★dzierżawcze (possesiva), np. mój, ★wskazujące (demonstrativa), np. ten, ★względne, np. który, ★pytające (interrogativa), np. kto?, ★nieokreślone, nieoznaczone (indefinita), np. ktoś.
Względne, p. stopniowanie; p. zaimki; p. zdanie III.
[Zaimki] względne: który, co, czyj.