terminów gramatycznych online
tryb życzący
Język: polski
- O Składni: Rew/1845
- O zdaniu pierwotném czyli gołém: Gr/1861
- Słowniczek: Gaert/1927
Optativus (tryb życzący). Tryb morfologiczny [...] właściwy starszym jęz. ie., np. sanskr. i jęz. grec. W większości jęz. ie. zanikł, przekazując swoje funkcje innym trybom, np. w łac. comunctiwowi.
Cytaty
Tak więc po słowach wymagających dopełnienia, używamy Trybu: już bezokolicznego, już rozkazującego, już życzącego; według tego jak rozsądek i gust wskazuje. W rozkazywaniu, tryb rozkazujący lub delikatniéj bezokoliczny, a łagodniéj jeszcze życzący kładziemy [...].
Tryb życzący powstał na końcu innych trybów, gdy już oświata i delikatność znacznie wygórowały, bo on delikatnym sposobem rozkazuje.
Podobnie orzecznik rzeczowny i przymiotny nie wyraża sam przez się różnicy trybu; bo w przykładzie: Ty dobry, nie można wyrazić różnicy trybu oznajmującego, życzącego, warunkowego, rozkazującego. Abyśmy więc mogli wyrazić różnicę trybu, dodajemy orzecznikowi łącznik być i mówimy: Jesteś doby; abyś był dobry; obyś był dobry; byłbyś dobry; bądź dobry.
★Tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego: a) ★orzekający (oznajmujący, indicativus).b) ★przypuszczający (łączący, coniunctivus), c) życzący (optativus).
Życzący tryb, p. czasowniki II 3.