Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

deklinacja druga
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: dekl. II, deklinacja 2-ga, deklinacja I, deklinacja II, deklinacya druga, deklinacya II, deklinacya II., deklinacyja druga
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
  • Deklinacja: ŁośFl/1923
  • Deklinacja II (Nominativus, Vocativus, Accusativus singularis...): Łoś III/1927
  • Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
  • Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
  • Nauka o formach (Flexya): Mał/1863, Mał/1879
  • O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
  • O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778
  • Przydatek: Kop/1778
  • Rozdział II. O Rzeczowniku: Szt/1854
  • Systemy deklinacyjne: Łoś III/1927

Cytaty

Gott/1766, s. 34

Deklinacya II.

Lub/1778, s. 18

Litery nieme Ъ. i Ь [...] Te dwie litery zdają sie niektórym bydź niepotrzebne; Owoż potrzeba ich jest: dla rozeznania Deklinaciy, Rodzaju, i inszej ortografii. Imiona bowiem na Ъ. kończące się, u Słowakow są Rodzaju Męskiego, Deklinacyi Drugiej.

Kop/1778, t. I, s. 92

Żaba, skóra, łąka, zazdrość, wielkość, usilność są Deklinacji II.

Gott/1787, s. 33

Deklinacya II.

Szt/1854, s. 108 Definicja

Podług deklinacyi drugiéj, przypadkują się same rzeczowniki pospolite i własne, swojskie i cudzoziemskie, piérwotne i pochodne, pojedyncze i złożone i t. d. rodzaju żeńskiego, ale tylko takie, które mają rzeczowne zakończenie i przyjmują rzeczowne przypadkowanie.

Mał/1863, s. 56 Definicja

§. 118. Do deklinacyi drugiéj należą rzeczowniki nijakie, zakończone w przyp. Iszym l. poj. na o, e, np. dzieło, pole, jaje.

Mał/1879, t. I, s. 167 Definicja

Do deklinacyi II. należą rzeczowniki nijakie, zakończone w Iszym prz. l. poj. na o albo na e: dzieło, wiano, miasto, pole, jaje, serce.

Kr/1897, s. 46 Definicja

Deklinacja 2-ga, nijaka, do której należą wszystkie rzeczowniki rodzaju nijakiego, zakończone w mianowniku licz. pojed. na o, e i ę; np. miasto, pismo, słowo; pole, zboże, pytanie; imię, ramię; jagnię, źrebię, i t. p.

Kr/1917, s. 102 Definicja

Deklinacja II, nijaka, do której należą wszystkie rzeczowniki rodzaju nijakiego, zakończone w mianowniku liczby pojedyńczej na o, e, ę, um; np. drzewo, miasto, pole, pytanie, imię, kurczę, muzeum.

Kr/1917, s. 114 (114-115) Definicja

Deklinacja druga obejmuje wszystkie rzeczowniki rodzaju nijakiego, zakończone w mianowniku na o, e, ę (okn-o, pol-e, źrebi-ę), oraz obce na um (muzeum, gimnazjum).

ŁośFl/1923, s. 250

§ 9. Deklinacja II, imiona nijakie na -o, -e.

ŁośFl/1923, s. 253

§ 14. M. W. B. deklinacji II od dawnych imion na -ije kończył się w staropolszczyźnie tak jak dziś na -e, niekiedy jednak na -i [...].

ŁośFl/1923, s. 255

§ 25. W dekl. V już w najdawniejszych zabytkach wyłącznie końcówka -a: imienia FI. 47, cielęcia FI. 105 (analogja do dekl. II).

Łoś III/1927, s. 10

§ 15. Podział na deklinacje jest więc w pewnych granicach dowolny, ponieważ opiera się nie na zupełnej tożsamości formacyj, należących do jednej deklinacji, lecz na ich zgodności w pewnym tylko stopniu [...]. Kierujemy się przy podziale na deklinacje zasadą praktyczną, z którą najlepiej się godzi podział na 5 deklinacyj: I męską, II, III nijakie i IV, V żeńskie.

Łoś III/1927, s. 11

W gramatyce stsł. odróżniamy deklinacje: I. tematów męskich i nijakich na -o; II tematów na -a; III tematów na -i; IV tematów na -u; V tematów spółgłoskowych i na -u [...].

Łoś III/1927, s. 66

Deklinacja II.

§ 153. Należą do niej imiona nijakie na -o, -e.

Powiązane terminy