Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

deklinacja rzeczowników
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: deklinacya rzeczownika, deklinacya rzeczowników
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Mał/1863, s. 53

Caly zasób odmian czyli form, właściwych imieniu, nazywa się deklinacyą. Rzeczowniki zatém, przymiotniki, liczebniki i zaimki deklinują się. [...] Przejdziemy najprzód teoryą deklinacyi polskiéj, a przede wszystkiém deklinacyą rzeczowników.

Mał/1879, t. I, s. 213

* Deklinacya zaimkowa rozwinęła się wprawdzie na podstawie tych samych zasad, co deklinacya imion (rzeczowników): do ustroju jéj pierwotnego wszelako domieszało się w najodleglejszych już wiekach tyle właściwości odrębnych, że stanowi ona nie tylko w polskim, ale i w każdym innym języku deklinacyą osobną.

Jes/1886, s. 16

Wszystkie te przypadki nazywamy odmianą albo z łacińska deklinacyą rzeczownika.

Kr/1897, s. 46 Definicja

Deklinacja rzeczowników.

§ 52. Podział na deklinacje rzeczowników. Nazwą deklinacji oznaczamy nie tylko odmiany imion w ogóle, lecz również pewne klasy rzeczowników, ułożone w pewien system, podług ich zakończeń i rodzajów. Stosownie do tego ujmujemy wszystkie rzeczowniki polskie w cztery oddzielne deklinacje, różniące się od siebie stałemi znamionami.

BdC/1915, s. 220

[...] inne ugrupowanie morfologiczne (utożsamianie, rozróżnianie i t, p.) np. przypadków w deklinacji rzeczowników, a inne w deklinacji zaimków, przymiotnikow, liczebników...; inne w singularis, inne w pluralis.

PolTerm/1921, s. 90

Deklinacja rzeczowników – męska, żeńska, nijaka, mieszana.

Król/1922, s. 3

Deklinację rzeczowników podzielił Zjazd na męską, żeńską, nijaką i mieszaną a więc wprowadził praktyczną nowość.

Król/1922, s. 14 Definicja

Rozróżniamy deklinację rzeczowników: a) męską, rzecz. męskie zakończ. na spółgłoskę i zdrob. na o, b) żeńską, na a, i oraz na spółgłoskę zmiękczoną lub powstałą ze zmiękczenia, c) nijaką, na o-e, ę, d) mieszaną męskie rodowe na o i pospolite na a, nijakie obce na um.

ŁośFl/1923, s. 249

Przegląd deklinacyj imiennych. Deklinacja rzeczowników. § 7. Dziś rzeczowniki mają własną deklinację (§ 3); ponieważ jednak stan ten ustalił się dopiero w czasach historycznych, przeto musimy tu wziąć pod uwagę i odmianę dawną innych imion. Jako punkt wyjścia obieramy przypuszczalny stan prapolski odtwarzając go na podstawie metody porównawczej, w której szczególne usługi nam oddaje język starosłowiański, naogół mało w najdawniejszej swej postaci znanej różniący się od prasłowiańskiego a także (z pewnemi zastrzeżeniami) i od prapolskiego. Często na jedną dzisiejszą polską deklinację składają się dwie lub więcej deklinacyj dawnych, które tutaj w formie wzorów podajemy.

Łoś III/1927, s. 15

Niektóre uległy analogji do form wołaczów na -o, mianowicie zakończone na -ic, co wskazywałoby na wpływ deklinacji rzeczowników na -ec, n. p. ociec, młodzieniec.

Gaert/1927, s. 83

★Deklinacja, odmiana imion i zaimków przez przypadki: 1. deklinacja rzeczowników: a) ★męska, np. syn, syna i t. d. b) ★żeńska, np. rzeka, rzeki i t. p. c) ★nijaka, np. dziecko, dziecka i t. d. d) ★mieszana, np. wojewoda, wojewody..., wojewodowie...

Powiązane terminy