Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

deklinacja piąta
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: 5 deklinacja, deklinacya piąta, deklinacya V, deklinacya V., piąta deklinacja, piąta deklinacya, piąta deklinacyja
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Mora/1592, s. 100 G2v [104] Definicja

Quinta Declinatio quot habet terminationes? Unam, videlicet ES, Ut Species. Quis est Character Quintae declinationis? [Po czym mam poznáć, gdy imię jest piątej Deklinacjej?] Cum Genitivus et Dativus eius, iuxta EI, divisas syllabas desinunt.

[Piąta deklinacja ile ma zakończeń? Jedno, to jest "-es", jak "species" ('rodzaj, gatunek'). Jaki jest charakter piątej deklinacji? [...] Gdy jego (danego słowa) dopełniacz i celownik kończą się na "-ei" w oddzielnych sylabach.]
SzyGram/1767 , s. 141

P. Ktore imiona są piątej Deklinacyi? O. Te, co mają Rodzący spadek na y Greckie.

Fook/1768, s. 20 (19-20) Definicja

De la Cinquième Déclinaison. La Cinquième Déclinaison a la terminaison de son gen. singulier en ei.

[...]

O Deklinacji Piątej. Piątej Deklinacji casus Genitivus singularis kończy się na ei.

SzyPocz/1770, s. 42 Definicja

DEKLINACYA V. Pod piątą Deklinacyą liczą się Imiona, ktorych Rodzący spadek kończy się na y Greckie. A takie są wszystkie i same rodzaju niewieściego zakończone literą a [...] opończa, opończy; rada, rady, etc.

SzyPocz/1770, s. 43

Przykład piątej Deklinacyi Imion kończących się na ba, ca, da.

Mał/1863, s. 57 Definicja

§.121. Do deklinacyi piątéj należą rzeczowniki nijakie, zakończone na ę, np. cielę, źrebię, imię, ciemię.

Malin/1869, s. 282 (281-282)

[…] A że podług niezbędnych práw analogiji, temáta pochodne, t. j. urobione za pomocą przydanych pogłosów do piérwiástku urábiają się i urábiać muszą według normy temátów piérwotnych, przeto w polskim skłánianiu rzeczowników nie ma ani jednego temátu, tak piérwotnego, jak i pochodnego kończącego się na samogłoskę, czyli: w skłánianiu polskich i starosłowiańskich rzeczowników każdy temát kończyć się koniecznie musi na jakąkolwiek spółgłoskę, a nigdy na samogłoskę, nie jak np. w łacinie w 4 i 5 deklinacyji [...].

Mał/1879, t. I, s. 167

D deklinacyi V. na koniec należą rzeczowniki nijakie, zakończone w I prz. na ę; np. cielę, źrebię i imię, ciemię.

Powiązane terminy