terminów gramatycznych online
spółgłoska pojedyncza
Język: polski
- Część I. O głoskach: Mucz/1825
- Część V. O pisowni: Jak/1823
- Część pierwsza. O wymawianiu liter: Lor/1907
- Dodatek. Projekt ortografii polskiej w podręcznikach szkolnych: Uchw.AU/1891
- Główne podstawy mowopisowni polskiej: Oż/1883
- Główne przepisy: Łoś/1918
- O głosowni i wymawianiu: ZwO/1924
- Pisownia: Kr/1897, Kurh/1852, Łaz/1861, Król/1907
- Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
Cytaty
Spółgłoski są jedne pojedyncze b, c, d.
[...] Spółgłoski dzielą się na pojedyńcze i podwójne, czyli złożone.
Spółgłoski pojedyńcze, których połączenie staje się podobném do jednéj podwójnéj, (**) także się rozdzielają, np. mar-znąć, Mir-za, i t. p.
[...] W słowie dżdżysty; nie jest podwojona spółgłoska dż, lecz zbieg spółgłosek: d, ż, dż, przez wyrzucenie e ze słowa deżdż. […] Tylko w litewskich imionach własnych piszą się podwójne spółgłoski, ale się pojedyncze wymawiają, np. Jagiełło [...].
Jak nie wszystkie spółgłoski pojedyńcze czyli twarde służą w języku naszym za pogłosy, tak téż nie wszystkie spółgłoski złożone ze spółgłoską j czyli zmiękczone, lecz tylko niektóre służą za pogłosy […].
Pyt.: Czy wszystkie litery przyjęliśmy, jakie są w abecadle łacińskiem? Odp.: Nie wszystkie, bo odrzuciliśmy spółgłoskę q, i spółgłoskę pojedynczą v.
Z zasady piszą sie spółgłoski pojedyncze: gramatyka, profesor, mapa, afekt [...].
W wyrazach przyswojonych, gdzie wymawianie pojedyńczych spółgłosek zupełnie się ustaliło, piszemy fonetycznie, bez względu na etymologię, spółgłoski pojedyńcze, np. afekt, aluzja, aparat.
Litery pojedyńcze. W wyrazach przyswojonych, gdzie wymawianie pojedyńczych spółgłosek zupełnie się ustaliło, piszemy fonetycznie: Abisynja, afekt [...] suma...
Podwójne spółgłoski wymawiają się w języku portugalskim zupełnie tak, jak pojedyncze; wyjmuje się tylko rr, które brzmi mocniej od pojedynczego r.
Podwójną spółgłoskę zachowujemy w wyrazach obcych tam, gdzie się ją powszechnie wymawia, a zatem np. willa, bulla [...] zresztą zgodnie z wymową pisze się pojedynczą spółgłoskę np. aluzja, iluzja.
Spółgłoski podwójne brzmią jak pojedyńcze (oprócz rr), n. p. elle (éle, on), exaggero (ézaziéru, przesada), progresso (progresu, postęp) i t. d.